سیستم اطفا حریق پودری چیست؟

تدبیر: صنایع مختلف نیازمند استفاده از انواع گوناگون سیستم اطفا حریق برای مقابله با دسته‌های مختلف حریق هستند. در صنایعی که خطر وقوع آتش‌سوزی‌های دسته A، B و C بیشتر وجود دارد، از سیستم‌های اطفا حریق پودری استفاده می‌شود. سیستم اطفا حریق پودری همانطور که از نام آن برمی‌آید، سیستمی است که از مواد شیمیایی پودر خشک برای مقابله حریق استفاده می‌کند. این سیستم‌ها معمولاً دارای سیلندرها یا مخازن بزرگی برای نگهداری مواد خاموش‌کننده هستند. مواد خاموش‌کننده پودری با تشکیل لایه‌ای بر روی آتش، آن را مهار می‌کنند.

سیستم اطفا حریق چیست؟

سیستم اطفا حریق به سیستمی گفته می‌شود که برای مهار آتش در مراحل اولیه و جلوگیری از گسترش و سرایت آن به نقاط دیگر طراحی شده است. با بهره‌گیری از سیستم‌های اطفا حریق، می‌توان آتش‌سوزی را خاموش کرد، تحت کنترل نگه داشت یا به طور بالقوه از آن جلوگیری کرد. از دستگاه‌ها و مکانیسم‌های مختلفی برای فعال‌سازی سیستم اطفا حریق استفاده می‌شود. سیستم‌های اطفا حریق برای مقابله با دسته‌های مختلف حریق، به انواع گوناگونی تقسیم شده و از مواد خاموش‌کننده مخصوصی استفاده می‌کنند. سیستم اطفا حریق پودری یکی از انواع پرکاربرد سیستم‌های مهارکننده آتش است که در بخش‌های بعدی بیشتر در مورد آن توضیح خواهیم داد.

سیستم اطفا حریق پودری چیست؟

سیستم اطفا حریق پودری نوعی سیستم محافظت در مقابل حریق است که از ماده خاموش‌کننده پودر شیمیایی خشک برای مهار کردن حریق استفاده می‌کند. اکثر سیستم‌های اطفا حریق پودری از یک مخزن بزرگ به عنوان محل ذخیره‌سازی استفاده می‌کنند که با پودر شیمیایی خشک پر شده و سپس تحت فشار قرار داده می‌شود. این مخازن اساساً با گاز نیتروژن پر می‌شوند. گاز نیتروژن فشار لازم را برای بیرون راندن مواد پودری از داخل مخزن ایفا می‌کند و نازل‌هایی که در خروجی سیستم تعبیه شده‌اند، مواد خاموش‌کننده را در محیط تخلیه می‌کنند.

نحوه عملکرد سیستم اطفا حریق پودری

سیستم اطفا حریق پودری به دو شکل الکتریکی یا دستی فعال می‌شود. پس از فعال شدن سیستم، گاز نیتروژن به مخزن فشار وارد می‌کند. شیر مخزن تحت فشار باز شده و مواد خاموش‌کننده پودری را وارد سیستم لوله‌کشی می‌کند. در نهایت، مواد پودر خشک از طریق منیفولد توزیع و به واسطه نازل‌ها در محیط آزاد می‌شود. پودر شیمیایی خشک مورد استفاده در سیستم‌های اطفا حریق پودری، یک لایه بر روی مواد در حال سوختن ایجاد می‌کند. این لایه مانع از تماس هوا با شعله آتش می‌شود و در واقع، با قطع اکسیژن‌رسانی به آتش، آن را مهار می‌کند.

در سیستم اطفا حریق پودری از کدام مواد خاموش‌کننده استفاده می‌شود؟

در سیستم‌های اطفا حریق پودری از دو نوع ماده شیمیایی اصلی استفاده می‌شود که عبارتند از:

• بی‌کربنات سدیم
• مونو آمونیوم فسفات

پودر شیمیایی خشک بی‌کربنات سدیم برای مهار کردن تمام آتش‌سوزی‌های مایعات قابل اشتعال (گروه B) و و برخی از آتش‌سوزی‌های گازهای قابل اشتعال (گروه C) به کار برده می‌شود. این در حالی است که پودر شیمیایی خشک مونو آمونیوم فسفات را یک ماده خاموش‌کننده چند منظوره می‌نامند، زیرا قادر است که برای مهار حریق در دسته‌های A، B و C مورد استفاده قرار بگیرد.

بیشتر بخوانید: کپسول پودر و گاز

کاربرد سیستم اطفا حریق پودری

از سیستم‌های اطفا حریق مواد شیمیایی خشک عمدتاً در کاربردهای صنعتی بزرگ مانند انبارهای ذخیره‌سازی مواد شیمیایی، تأسیسات بارگیری و تخلیه مواد پتروشیمی، جایگاه‌های رنگ‌آمیزی خودرو، مخازن غوطه‌ورسازی، اتاق‌های میکسینگ و غیره استفاده می‌شود. استفاده از سیستم اطفا حریق پودری به ویژه در محیط‌هایی که امکان دسترسی به آب وجود ندارد یا سیستم‌های اسپرینکلر گزینه مناسبی به حساب نمی‌آیند، مفید است. از آنجایی که مواد خاموش‌کننده شیمیایی خشک رسانای جریان الکتریسیته نیستند، می‌توان از آن‌ها برای سرکوب آتش‌سوزی مایعات قابل اشتعال استفاده کرد.

به طور کلی، سیستم اطفا حریق پودری در موارد زیر کاربرد دارد.

• کارگاه‌های بزرگ
• دیگ‌های بخار
• گاراژها
• تانکرهای سوخت
• تأسیسات نگهداری مایعات قابل اشتعال

سیستم اطفا حریق پودری برای کدام انواع آتش‌سوزی مناسب است؟

چنانکه اشاره شد، با توجه به نوع ماده خاموش‌کننده پودری، از سیستم‌های اطفا حریق پودری می‌توان برای مهار آتش‌سوزی‌های دسته A، B و C یعنی به ترتیب جامدات، مایعات قابل اشتعال و گازهای قابل اشتعال استفاده کرد. از این نوع سیستم برای اطفای آتش‌سوزی‌های الکتریکی شامل تجهیزات الکتریکی زیر ۱۰۰۰ ولت، بدون ایجاد خطر برق‌گرفتگی، نیز استفاده می‌شود.

با وجود این، توجه داشته باشید که از سیستم پودری برای خاموش کردن آتش‌سوزی تجهیزات الکتریکی بیش از ۱۰۰۰ ولت استفاده نمی‌شود. همچنین، سیستم‌های پودری برای استفاده در جاهایی که تجهیزات الکتریکی یا الکترونیکی حساس قرار دارند، گزینه مناسبی نیستند و می‌توانند باعث خوردگی شوند.

از سیستم اطفا حریق پودری برای کدام انواع آتش‌سوزی نباید استفاده کرد؟

از سیستم‌های اطفا حریق پودری نباید در هیچ یک از شرایط زیر استفاده کرد.

• آتش‌سوزی کلاس F. آتش‌سوزی ناشی از روغن و چربی و وسایل پخت و پز
• آتش‌سوزی که در فضای بسته اتفاق افتاده است.
• آتش‌سوزی تجهیزات الکتریکی با ولتاژ بیشتر از ۱۰۰۰ ولت
• آتش‌سوزی کلاس D. آتش‌سوزی‌هایی که شامل فلزات قابل اشتعال مانند منیزیم، آلومینیوم، باریم و غیره هستند.

مزایای سیستم اطفا حریق مواد شیمیایی خشک

سیستم‌های اطفا حریق مواد شیمیایی خشک مزایای مختلفی دارند که از آن جمله می‌توان موارد زیر را نام برد.

• سیستم‌های پودری قابلیت اطمینان بالایی دارند. از سیستم‌های اطفا حریق پودری می‌توان برای محافظت از تأسیسات، محصولات و افراد در مقابل حریق استفاده کرد.
• آن‌ها مقدار زیادی مواد خاموش‌کننده را در محیط تخلیه می‌کنند که به مهار سریع و مؤثر حریق کمک می‌کند.
• سیستم‌های پودری هم در دسترس و هم کارآمد هستند، زیرا قابلیت شارژ مجدد را دارند و شما می‌توانید بارها و بارها از سیستم اطفا حریق مواد شیمیایی خشک استفاده کنید.
• این نوع سیستم اطفا حریق برای مواردی که استفاده از سیستم‌های اسپرینکلر ایده‌آل نیست، یک گزینه عالی به حساب می‌آیند.
• سیستم‌های اطفا حریق پودری را می‌توان به صورت الکتریکی (خودکار) و مکانیکی (دستی) فعال کرد.
• سیستم اطفا حریق پودری دارای طراحی ساده و اجزای استاندارد است که هزینه‌های مواد و نصب را کاهش می‌دهد و هزینه‌های عملیاتی و نگهداری را به حداقل می‌رساند.
• اغلب اوقات، هزینه تعمیرات و نگهداری این سیستم‌ها در مقایسه با انواع دیگر، کمتر است.

معایب سیستم اطفا حریق مواد شیمیایی خشک

سیستم‌ اطفا حریق پودری علی‌رغم مزایای مختلفی که ارائه می‌دهد، چند عیب نیز دارد که عبارتند از:

• چون این سیستم مقدار زیادی پودر شیمیایی خشک را در محیط تخلیه می‌کند، پس از هر بار استفاده به عملیات پاکسازی گسترده نیاز است.
• احتمال شعله‌ور شدن مجدد آتش پس از عملیات اطفا وجود دارد، اگرچه احتمال آن کم است.
• مواد خاموش‌کننده پودری می‌توانند باعث مختل شدن بینایی افراد حاضر در محل شوند.
• اگرچه مواد خاموش‌کننده پودری خطرناک نیستند، اما استنشاق مواد در محیط‌های سربسته و محصور می‌تواند برای افراد مشکل ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: انواع سیستم اطفا حریق

سؤالات متداول سیستم اطفا حریق پودری