آتش سوزی منازل یا همان حریق یک بلای خانمان سوز است که می‌تواند در مدت زمان بسیار کوتاهی تمامی لوازم و دارایی‌های زندگیمان را به نابودی بکشاند. در یک تعریف ساده، آتش سوزی عبارت است از ایجاد یک آتشی ناگهانی و ناخواسته که در همان لحظه وقوع کنترل آن از دست افراد خارج می‌شود. این واقعه معمولاً با دود و حرارت و نور شدید همراه است.
متأسفانه درصد بالایی از آمار آتش سوزی در خانه‌ها مربوط به سهل انگاری‌های کوچک است. این موارد عمدتا در میان قشر ضعیف جامعه بسیار مشهودتر است. لذا لزوم آموزش و اطلاع رسانی نیز از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. تمام کسانی که دچار حریق و آتش سوزی شده‌اند، تا پیش از وقوع حادثه، حتی به آن فکر هم نکرده بودند. در ادامه، در این قسمت از مجله تدبیر به روش های پیشگیری از آتش سوزی ساختمان می‌پردازیم.
راه‌های پیشگیری از خطر آتش سوزی منازل مسکونی
نصب سنسورهای هشدار دود در منازل
- طبق قوانین ساختمان‌سازی، نصب سنسورهای هشداردهنده دود در ساختمان‌های دارای بیش از ۵ طبقه الزامی است. اما با توجه به پایین بودن قیمت این سنسورها، نصب آنها در همه منازل مفید و کاربردی به نظر می‌رسد. در صورت تعبیه این سنسورها، می‌توانید قبل از آتش‌سوزی خانه‌ها هنگام بروز اولین علایم حریق نظیر دود، سریعا متوجه خطر شده و ریسک گسترش آتش‌سوزی و خسارت‌ها را کاهش دهید.
- از آنجا که مراقبت مداوم و دوره‌ای از وسایل منزل، مخصوصا این سنسورها ضرورت دارد، کارشناسان بیمه دات کام، تست و بررسی ماهانه عملکرد دستگاه و باتری آن را توصیه می‌کنند که بتوان عمر سنسورها را بالا برد و از صحت کاربری‌شان هنگام بروز خطر حریق منازل مسکونی اطمینان حاصل کرد.
میزان مونو اکسید کربن را مرتبا برای جلوگیری از آتش‌سوزی منازل بررسی نمایید
مثلث تشکیل دهنده آتش: سوخت، اکسیژن و گرماست. مونواکسید کربن در مثلث حریق جایی ندارد؛ اما این گاز بیرنگ و بی بود بسیار خطرناک است. این گاز از سوختن مواد کربن دار نظیر چوب حاصل می‌شود. خطر آتش‌سوزی و مسومیت و دشواری تنفس با افزایش مونوکسید کربن بالا می‌رود. بهتر است از سنسورهایی استفاده نمایید که میزان مونوکسید کربن موجود در منازل را کنترل می‌کنند.
هرگز در رختخواب سیگار نکشید
سیگار علاوه بر مضرات سلامتی، می‌توانند، سبب آتش‌سوزی منازل نیز شوند: فقط کافی است که غفلت کنید و آتش سیگار بر روی وسایل منزل نظیر تشک شما بیفتد. این آتش کوچک مقدمه‌ای برای یک آتش سوزی هولناک خواهد بود؛ عقل سلیم حکم می‌کند از سیگار کشیدن در منزل مخصوصا در اتاق خواب دوری کنید. همچنین از خاموش شدن خاکستر سیگار یا کبریت اطمینان حاصل کنید. سعی کنید تشک تخت تان نیز از مواد غیرقابل اشتعال تهیه شده باشد.
وسایل گرمایشی خانه را سالیانه بازرسی کنید
اقدامات پیشگیرانه از آتش سوزی منازل درباره وسایل گرمایشی از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا این وسایل نوعی منبع قوی سوخت و گرما برای ایجاد آتش‌سوزی هستند. پس توجه به آنها در راه‌های جلوگیری از آتش‌سوزی در خانه‌ها توجه ویژه‌ای می‌طلبد.
- بخاری و شومینه‌ها را سالانه قبل و بعد از استفاده به دقت بررسی نموده و خرابی‌های آن را برطرف نمایید. دودکش‌ها و تجهیزات گرمایشی دیگر نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
- جلوی شومینه نیز یک شیشه بزرگ نصب نمایید که از بیرون پریدن جرقه‌های هیزم و آتش‌سوزی منازل جلوگیری شود.
- خاکستر شومینه را با سایر زباله‌ها ترکیب نکنید. خاکستر را کاملا خاموش کنید تا ریسک آتش‌سوزی کاهش یابد.
- وسایل قابل اشتعال نظیر لاک، کاغذ و البسه را از وسایل گرمایشی دور نگه دارید.
- از وسایل گرمایشی برای خشک کردن وسایل یا البسه استفاده نکنید.
نصب کپسول آتش نشانی در منزل
- کپسول آتش نشانی در مراحل اولیه حریق از اهمیت بالایی برخوردار است و می‌تواند شدت آتش سوزی در خانه را تا حد بالایی بکاهد. حتما در خانه مخصوصا آشپزخانه وسایل اطفای حریق نظیر کپسول آتش‌نشانی داشته باشید. داشتن کپسول آتش نشانی سرعت عمل شما را در مواجهه با ریسک آتش تا رسیدن پرسنل آتش نشانی افزایش دهد.
- دستگاه کپسول آتش‌نشانی باید از امنیت بالایی برخوردار باشد و همچنین از لحاظ ایمنی در محل منزل نیز مشکلی وجود نداشته باشد.
- همه اعضای منزل مخصوصا کودکان نحوه کار با کپسول آتش‌نشانی را آموزش دیده باشند.
- کپسول آتش‌نشانی باید در وزن و سایز مناسب تهیه گردد. با این عمل امکان استفاده از کپسول آتش نشانی برای همه اعضای خانواده حتی افراد مسن یا اطفال میسر می‌شود
- کپسول آتش‌نشانی باید در مکانی از خانه نصب گردد که امکان استفاده از آن به سهولت برای همه اعضای خانواده مقدور باشد.
در صورت وقوع آتش‌سوزی در منزل چه اقداماتی باید انجام داد؟
شاید در محلی حاضر باشد که روش‌های جلوگیری از اتش سوزی خانه را جدی نگرفته و رعایت نکرده باشند؛ اگر یک دفعه متوجه آتش سوزی شوید واکنشتان چیست؟ آیا اصلاً می‌توانید خیلی سریع عکس‌العمل نشان دهید یا شوکه می‌شوید؟ نخستین اقدامات بعد از آتش سوزی بسیار اهمیت دارد، چون می‌تواند خطرات آتش سوزی از جمله خسارات مالی و جانی را به شدت کاهش دهد.
حفظ خونسردی
اولین کاری که پس از آتش سوزی منزل باید انجام دهید، حفظ آرامش و خونسردی است. هنگامی که اتفاق خطرناکی رخ می‌دهد، معمولاً انسان شوکه می‌شود. در این حالت یا اقدامات اشتباهی انجام می‌دهد یا اصلاً نمی‌تواند کاری بکند.
تماس با آتش نشانی
قدم بعدی برقراری تماس با آتش نشانی است؛ این کار باید به سرعت و در کمال آرامش انجام شود. هنگامی که با آتش نشانی تماس می‌گیرید، اطلاعات را به دقت به آنها بگویید. معمولاً اپراتور آتش نشانی راه حل‌هایی را برای جلوگیری از گسترش سریع آتش به شما می‌گوید که باید انجام دهید. همان‌طور که می‌دانید سرعت پیشرفت آتش بسیار بالا است؛ پس تمام این کارها باید به سرعت انجام شود.
خروج از محل آتش سوزی
در گام بعدی باید به سرعت از منزل خارج شوید. قبل از خروج اگر خطری شما را تهدید نمی‌کرد، کنتور برق را قطع کنید و اگر تهویه‌ای روشن است آن را برای جلوگیری از ورود اکسیژن به داخل منزل خاموش کنید. اگر نمی‌دانید چه قسمت‌هایی دچار آتش سوزی شده است حتماً در مسیر خروج مراقب باشید. به زیر و اطراف در توجه کنید تا دودی از آنجا خارج نشود. همچنین قبل باز کردن در آن را لمس کنید؛ اگر گرمای آتش را حس کردید به هیچ وجه آن در را باز نکنید و راه دیگری برای خروج پیدا کنید.