سیستم اطفا حریق به سیستم‌های مهار کننده آتش گفته می‌شود که در واقع عملکرد مشابهی با کپسول آتش نشانی دارند و وظیفه آن‌ها، کنترل یا خاموش کردن آتش است. برخی از این سیستم‌ها به صورت خودکار فعال شده و آتش را اطفا می‌کنند، در حالی که برخی دیگر به صورت دستی کار می‌کنند. سیستم‌های اطفا حریق انواع مختلفی دارند که هر کدام از آن‌ها برای استفاده در مکان خاصی مناسب هستند و برای گروه‌های آتش مختلفی به کار گرفته می‌شوند. در این مقاله، قصد داریم تا با انواع سیستم اطفا حریق آشنا شده و مزایا، معایب، ویژگی‌ها و کاربرد هر کدام را بررسی کنیم. با مجله تدبیر همراه باشید.
سیستم اطفا حریق چیست؟
بسیاری از افراد نام سیستم اطفا حریق را شنیده‌اند، اما دقیقاً نمی‌دانند که این سیستم چیست، چه کاربردی دارد و چگونه عمل می‌کند. به طور کلی، اطفا حریق به معنای از بین بردن یا مقابل با آتش است. سیستم‌های اطفا حریق نیز به سیستم‌هایی گفته می‌شوند که هدف از پیاده‌سازی و نصب آن‌ها، مقابله مکانیزه با آتش‌سوزی است. این سیستم‌ها در صورت وقوع آتش‌سوزی، از طریق سنسورهای پیشرفته، وقوع آتش‌سوزی را تشخیص داده و سپس با استفاده از مواد خاموش‌کننده مخصوص و به واسطه مکانیسم‌های عملکردی مختلف، اقدام به خاموش کردن آتش‌سوزی می‌کنند. بسته به نوع سیستم اطفا حریق، روش عملکرد آن می‌تواند متفاوت باشد.
برخی از سیستم‌های اطفا حریق از اسپرینکلر یا آبپاش برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کنند. اما برخی دیگر از این سیستم‌ها، صرفاً با تزریق گاز به محیط آتش را اطفا می‌کنند یا از مواد شیمیایی خشک برای مهار آتش بهره می‌گیرند. انواع دیگری نیز از سیستم‌های اطفا حریق وجود دارند که در بخش‌های بعدی بیشتر به آن خواهیم پرداخت. بسته به کلاس آتش و محیط آتش‌سوزی، باید از روشهای متنوعی برای اطفا حریق استفاده کرد تا اثربخشی در بیشترین حد و ضرر به محیط و افراد در کمترین حالت باشد.
مزایای سیستم اطفا حریق
امروزه تقریباً در تمام ساختمان‌های مسکونی، تجاری، نظامی و… که ابعاد بزرگی دارند و افراد زیادی در آن‌ها در حال رفت و آمد هستند، سیستم‌های اطفا حریق دیده می‌شوند. اما چرا این سیستم‌ها توانسته‌اند راه خود را به بسیاری از ساختمان‌ها باز کنند؟ چرا بسیاری از کارشناسان ایمنی استفاده از سیستم‌های اطفا حریق را توصیه می‌کنند؟ به این سؤالات در کنار سؤال سیستم اطفا حریق چیست باید به درستی پاسخ داد. از این رو، در ادامه برخی از مهم‌ترین مزایای سیستم اطفا حریق را بررسی می‌کنیم.
افزایش ایمنی محیط و افراد
می‌توان گفت که مهم‌ترین مزیت استفاده از سیستم اطفا حریق، افزایش ایمنی محیط و افراد در صورت پیاده‌سازی این سیستم است. همانطور که اشاره شد، آتش‌سوزی را می‌توان دشمن شماره یک بسیاری از ساختمان‌های مسکونی یا تجاری بزرگ دانست. بسیاری از سازه‌ها مانند ساختمان پلاسکو بر اثر آتش‌سوزی در مدت زمان بسیار کوتاهی ممکن است تخریب شوند. در صورتی که اگر این ساختمان از سیستم اطفا حریق برخوردار بود، شاید در حال حاضر همچنان در جای خود قرار داشت.
سیستم‌های اطفا حریق با تشخیص زودهنگام آتش و در نتیجه، میسر بودن امکان اتخاذ اقدامات لازم برای مهار آن، می‌توانند ایمنی محیط را به شدت افزایش دهند. این مسئله از آنجایی اهمیت پیدا می‌کند که دقایق اولیه حریق، دقایقی طلایی هستند که با برخی اقدامات می‌توان از سرایت آتش به دیگر بخش‌های ساختمان جلوگیری کرد. اما ساختمان‌های بدون سیستم اطفا حریق شانسی در برابر آتش‌سوزی ندارند و در سریع‌ترین زمان، حریق به تمام بخش‌های آن‌ها سرایت خواهد کرد. به همین خاطر، اگر ایمنی محیط و افراد برای شما اهمیت دارد، پیاده‌سازی سیستم اطفا حریق قطعاً ارزش هزینه کردن را خواهد داشت.
تنوع بالای سیستم‌های اطفا حریق
آتش‌سوزی به دسته‌های متفاوتی تقسیم می‌شود، به این معنا که هر کلاس آتش ویژگی‌های خاص خود را دارد و از همین رو، نمی‌توان از یک خاموش‌کننده یا روش برای مهار انواع حریق استفاده کرد. برای مثال، کلاس آتش B که شامل آتش‌سوزی مایعات قابل اشتعال مانند نفت و بنزین می‌شود را نمی‌توان با آب خاموش کرد. از طرف دیگر، در بسیاری از محیط‌ها مانند محیط‌های صنعتی، به سیستم‌های اطفا حریقی نیاز است که بتواند با چندین کلاس آتش به صورت جداگانه یا ترکیبی مقابله کند. سیستم‌های اطفا حریق به خوبی توانسته‌اند با این چالش بسیار مهم مقابله کنند و شما می‌توانید بسته به خطرات موجود در محیط، از انواع مختلف سیستم‌های اطفا حریق استفاده کنید.
استفاده آسان
یکی از مهم‌ترین مزایای سیستم‌های اطفا حریق مدرن امروزی، آسان بودن استفاده از این سیستم‌ها است. بیشتر سیستم‌های اطفا حریق امروزی کاملاً خودکار هستند و بدون دخالت انسان می‌توانند فعال شده و با آتش‌سوزی مقابله کنند. بنابراین، می‌توانید بدون پرداخت هزینه اضافی برای یک یا چند اپراتور، از این سیستم‌ها استفاده کنید. این قابلیت در محیط‌هایی با وسعت بالا که امکان نظارت روی تمام بخش‌ها دشوار است، اهمیت بسیاری دارد. برای مثال، تصور کنید که در یک مجتمع تجاری چند هزار متری، شما باید به تمام بخش‌ها برای احتمال وقوع آتش‌سوزی نظارت داشته باشید؛ این کار بسیار دشوار و پرهزینه خواهد بود. این در حالی است که سیستم‌های اطفا حریق، به واسطه اتصال به سیستم مانیتورینگ اعلام حریق، با کمترین هزینه و در سریع‌ترین زمان ممکن این کار را انجام می‌دهند.
بیشتر بخوانید: انواع سیستم اطفا حریق
امکان تشخیص زودهنگام آتش‌سوزی
همانطور که اشاره شد، شناسایی حریق در دقایق اولیه برای جلوگیری از گسترش آتش و افزایش خسارات مالی و جانی بسیار مهم است. هر چه از زمان آتش‌سوزی بیشتر بگذرد، مهار آن دشوارتر و خطرات آن نیز بیشتر می‌شود. یکی از مهم‌ترین مزایای استفاده از سیستم‌های اطفا حریق این است که می‌توان روی تمام بخش‌های یک ساختمان بسیار بزرگ نظارت داشت و در سریع‌ترین زمان ممکن وقوع آتش‌سوزی را تشخیص داد. با تشخیص زودهنگام آتش‌سوزی، سیستم اطفا حریق فعال شده و در همان مراحل اولیه، حریق را مهار می‌کند. نباید فراموش کرد که این سیستم‌ها وظیفه دارند تا از گسترش آتش و سرایت آن به دیگر بخش‌ها جلوگیری کنند. با انجام این کار، زمان کافی برای فرار افراد فراهم می‌شود و مأموران آتش نشانی نیز می‌توانند با حضور به موقع در محل، عملیات ایمن‌سازی را انجام دهند.
اطفا حریق سریع و مؤثر
با تشخیص حریق، سیستم سریعاً فعال شده و با آن مقابله می‌کند. این فرآیند شاید یک دقیقه بیشتر طول نکشد، اما نتایج آن شگفت‌انگیز است. می‌توان گفت که سیستم‌های اطفا حریق بسیار سریع و مؤثر هستند، دقیقاً بر خلاف دیگر روشهای رایج مقابله با حریق در ساختمان‌ها. برای مثال، در بسیاری از ساختمان‌های بزرگ کپسول‌های آتش نشانی تعبیه می‌شوند. قطعاً نصب این کپسول‌ها یک ضرورت است و می‌تواند سطح ایمنی ساختمان را افزایش دهد، اما در صورت وقوع آتش‌سوزی در یکی از بخش‌های ساختمان، دیگر بخش‌ها نمی‌توانند نقشی در مهار آن داشته باشند. این در حالی است که با نصب سیستم اطفا حریق، می‌توان در سریع‌ترین زمان ممکن نسبت به مهار آتش اقدام کرد.
کاربرد سیستم اطفا حریق
تنوع بالای سیستم‌های اطفا حریق باعث شده است که بتوان از این سیستم‌ها در انواع محیط‌ها استفاده کرد. در واقع، شما برای نصب این سیستم‌ها هیچ گونه محدودیتی ندارید و با انتخاب صحیح سیستم اطفا حریق، می‌توانید آن را در هر محیطی نصب کنید.
از برخی محیط‌هایی که از سیستم اطفا حریق در آن‌ها استفاده می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- صنایع نظامی
- ساختمان‌های مسکونی
- اتاق‌های سرور
- مراکز مخابراتی
- دیتاسنترها
- بنادر
- پالایشگاه‌ها
- پتروشیمی‌ها
- کارخانجات
- فرودگاه‌ها
- ساختمان‌های تجاری
- ساختمان‌های اداری
- بیمارستان‌ها
- مدارس
- و…
تفاوت سیستم اطفا حریق با سیستم اعلام حریق
حال که تعریف کردیم سیستم اطفا حریق چیست و چه مزایا و کاربردی دارد، به مقایسه آن با سیستم اعلام حریق خواهیم پرداخت. بسیاری از افراد تصور می‌کنند که سیستم‌های اعلان حریق همان سیستم‌های اطفا حریق هستند، اما اینطور نیست. سیستم‌های اعلام حریق همانطور که از نام آن‌ها مشخص است، نقش مستقیمی در خاموش کردن آتش ندارند.
در واقع، این سیستم‌ها با استفاده از دتکتور دود، دتکتور حرارتی و غیره می‌توانند احتمال وقوع آتش‌سوزی را تشخیص داده و با به صدا درآوردن زنگ هشدار، وقوع آن را به افراد حاضر در محل اطلاع دهند. این سیستم‌ها همچنین با ارسال سیگنال به کنترل پنل مرکزی سیستم، می‌توانند به عنوان راه‌انداز یا فعال‌کننده سیستم اطفا حریق عمل کنند. مخلص کلام، سیستم‌های اعلام حریق یک جزء مکمل برای سیستم‌های اطفا حریق به شمار می‌روند که در کنار یکدیگر می‌توانند برای شناسایی سریع حریق و مقابله مؤثر با آن مفید باشند.
انواع سیستم اطفا حریق
به طور کلی، سیستم‌های اطفا حریق بسته به نوع عملکرد و روش اطفای حریق، دسته‌بندی می‌شوند. برخی سیستم‌های اطفا حریق خودکار و برخی دیگر دستی هستند. از طرف دیگر، در سیستم‌های اطفا حریق از خاموش‌کننده‌های مختلفی استفاده می‌شود که بسته به محیط مورد نظر و خطرات آتش‌سوزی احتمالی، می‌توانند متفاوت باشند. در ادامه، با انواع سیستم‌های اطفا حریق آشنا می‌شویم.
سیستم اطفا حریق آیروسل
یکی از بهترین و مؤثرترین سیستم‌های اطفا حریق، سیستم اطفا حریق آیروسل است. مواد آیروسل به شکل قرص‌های فشرده در داخل ژنراتورهای آیروسل تعبیه می‌شوند و با فعال شدن سیستم، به شکل گاز در محیط تخلیه می‌گردند. در این سیستم، ابتدا تشخیص وقوع آتش‌سوزی با دتکتور دود، ترمومتر و ترموکورد صورت پذیرفته و سپس، مواد خاموش‌کننده آیروسل در محیط آزاد می‌شوند که می‌توانند با قطع واکنش زنجیره‌ای آتش، آن را مهار کنند. از مزایای این سیستم می‌توان به عدم وجود پسماند، دوستدار محیط زیست بودن، طول عمر بالای سیستم، عدم نیاز به لوله‌کشی، تأثیرگذاری بر روی آتشهای کلاس A، B، C، E و F و… اشاره کرد.
سیستم اطفا حریق آبی
قدیمی‌ترین، ارزان‌ترین و یکی از مؤثرترین سیستم‌های اطفا حریق، سیستم اطفا حریق آبی است. تقریباً بسیاری از افراد سیستم‌های اطفا حریق را با اسپرینکلر یا شیر اطفا حریق می‌شناسند. در سیستم‌های اطفا حریق آبی، بعد از تشخیص وقوع آتش‌سوزی، سیستم فعال شده و آب از طریق اسپرینکلرها یا آبپاش‌ها در محیط پخش می‌شود. این سیستم‌ها بیشتر در محیط‌های عمومی استفاده می‌شوند و در برابر آتش‌سوزی کلاس A بسیار موثر هستند. سیستم‌های اطفا حریق آبی بسیار در دسترس بوده و کاملاً ارزان هستند. همچنین، برای استفاده از این سیستم‌ها به تهیه کپسول یا تجهیزات پیشرفته نیاز نیست، بلکه می‌توان از یک مخزن بزرگ آب برای نصب این سیستم‌ها استفاده کرد.
برخی از محیط‌های مناسب برای استفاده از سیستم اطفا حریق آبی عبارتند از:
- مدارس
- دانشگاه‌ها
- ساختمان‌های مسکونی
- ساختمان‌های اداری
- انبارهای کوچک (دارای ریسک آتش کلاس A)
سیستم اطفا حریق گازی
سیستم‌های اطفا حریق گازی را می‌توان یکی از بهترین گزینه‌ها در زمینه مقابله حریق به حساب آورد، چرا که این سیستم‌ها می‌توانند با انواع کلاس‌های آتش مقابله کنند و کمترین آسیب را به محیط برسانند. دقیقاً به همین خاطر است که در بسیاری از محیط‌های حساس مانند دیتاسنترها و مراکز مخابراتی از سیستم‌های اطفا حریق گازی استفاده می‌کنند. روش عملکرد سیستم‌های اطفا حریق گازی به این شکل است که آن‌ها اکسیژن محیط را حذف کرده و در نتیجه، می‌توانند در سریع‌ترین زمان ممکن هر نوع حریقی را مهار کنند.
باید اشاره کرد که سیستم‌های اطفا حریق گازی با وجود عملکرد بسیار بالا در اطفای آتشهای کلاس A، B و E، در مهار آتشهای کلاس C و D اثربخشی بالایی ندارند. از همین رو، در محیط‌هایی مانند پالایشگاه‌ها و یا برخی صنایع نمی‌توان از این سیستم‌های اطفا حریق استفاده کرد. در سیستم‌های اطفا حریق گازی، از گازهایی مانند کربن دی اکسید، نیتروژن، هالون و… استفاده می‌شود.
سیستم اطفا حریق فوم
یکی دیگر از انواع سیستم اطفا حریق برای مقابله با آتش‌سوزی‌های مایعات قابل اشتعال، سیستم اطفا حریق فوم است. این سیستم‌های اطفا حریق از ترکیب آب و فوم برای خاموش کردن آتش استفاده می‌کنند. در واقع، فوم با قرار گرفتن بر روی مایع در حال اشتعال، مانع از رسیدن اکسیژن به آتش شده و حریق را اطفا می‌کند. دقیقاً به همین خاطر است که سیستم‌های اطفا حریق فوم در محیط‌هایی که خطر آتش‌سوزی کلاس B (مایعات قابل اشتعال) وجود دارد، کاربرد گسترده‌ای دارند. این سیستم‌ها می‌توانند در سریع‌ترین زمان و با بیشترین اثرگذاری، انواع آتش‌سوزی‌های ناشی از اشتعال نفت، بنزین، گازوئیل، الکل و امثالهم را خاموش کنند.
سیستم اطفا حریق ورتکس
در سیستم‌های اطفا حریق ورتکس از ترکیب گاز نیتروژن و مه آب برای اطفا حریق استفاده می‌شود. این سیستم در ابتدا با استفاده از فشار بالا، قطرات آب را به ذرات بسیار ریز به ابعاد ۱۰ میکرون تبدیل کرده و سپس آن را در ترکیب با گاز نیتروژن به سمت حریق پرتاب می‌کند. استفاده از مه آب در کنار گاز نیتروژن باعث می‌شود که سیستم اطفا حریق ورتکس بتواند در کنار خفه کردن آتش، حرارت آن را نیز کلاهش دهد تا اطفا حریق در زمان بسیار کمتری انجام شود. همچنین، با استفاده از سیستم اطفا حریق ورتکس، احتمال سرایت آتش به دیگر بخش‌های محیط به شدت کاهش پیدا می‌کند. از این سیستم اطفا حریق در تمام محیط‌هایی که خطر آتش‌سوزی کلاس‌های A و B وجود دارد، می‌توان استفاده کرد.
سیستم اطفا حریق پودری
سیستم اطفا حریق پودری نوعی سیستم محافظت در مقابل حریق است که از ماده خاموش‌کننده پودر شیمیایی خشک برای مهار کردن حریق استفاده می‌کند. اکثر سیستم‌های اطفا حریق پودری از یک مخزن بزرگ به عنوان محل ذخیره‌سازی استفاده می‌کنند که با پودر شیمیایی خشک پر شده و سپس تحت فشار قرار داده می‌شود. این مخازن اساساً با گاز نیتروژن پر می‌شوند. گاز نیتروژن فشار لازم را برای بیرون راندن مواد پودری از داخل مخزن ایفا می‌کند و نازل‌هایی که در خروجی سیستم تعبیه شده‌اند، مواد خاموش‌کننده را در محیط تخلیه می‌کنند.
انواع سیستم اطفا حریق بر اساس مکانیسم فعالسازی
بر اساس نوع مکانیسم فعالسازی، سیستم‌های اطفا حریق به دو دسته طبقه‌بندی می‌شوند که عبارتند از:
- سیستم اطفا حریق دستی
- سیستم اطفا حریق اتوماتیک
سیستم اطفا حریق دستی
سیستم اطفا حریق دستی ممکن است شامل یک خاموش‌کننده با مخزن دستی یا یک خاموش‌کننده نصب‌شده در محیط محافظت‌شده باشد که توسط اپراتور فعال می‌شود. برای سیستم‌هایی که به طور دستی اما به شکل کنترل از راه دور فعال می‌شوند، یک سوئیچ یا دکمه در پنل کنترل، محفظه برای ذخیره‌سازی عامل خاموش‌کننده و یک یا چند نازل برای تخلیه وجود دارد.
نکته حائز اهمیت آن است که سیستم اطفا حریق دستی نباید با کپسول‌های آتش نشانی اشتباه گرفته شوند. سیستم‌های اطفا حریق دستی مشابه سیستم‌های اطفا حریق خودکار هستند و صرفاً مکانیسم فعالسازی آن‌ها متفاوت است. البته، باید اشاره کرد که تقریباً تمام سیستم‌های اطفا حریق امروزی قابلیت کارکرد به هر دو صورت خودکار و دستی را دارند.
سیستم اطفا حریق اتوماتیک
سیستم اطفا حریق اتوماتیک یا خودکار سیستمی است که می‌تواند آتش را بدون نیاز به دخالت انسان، شناسایی، مهار و یا خاموش کند. این سیستم‌ها در ساده‌ترین شکل خود، دارای ابزارها و تجهیزاتی برای تشخیص آتش، فعالسازی سیستم و تخلیه مواد خاموش‌کننده هستند.
سیستم‌های اطفا حریق کاملاً اتوماتیک نیاز به وابستگی به عامل انسانی برای تشخیص آتش و مقابله با آن را از میان برمی‌دارند. در صورت تشخیص آتش‌سوزی توسط دستگاه‌های آشکارساز، سیستم به طور خودکار فعال می‌شود و مواد خاموش‌کننده را مستقیماً به قلب آتش می‌رساند.
انواع روش های اطفا حریق
برای مهار آتش، لازم است که عناصر تشکیل‌دهنده مثلث آتش یعنی اکسیژن، سوخت و گرما را از میان برداشت. انواع گوناگون مواد خاموش‌کننده‌ای که در تجهیزات مختلف برای مهار آتش به کار می‌روند، با استفاده از چهار روش اصلی حریق را اطفا می‌کنند.
خنک کردن یا Cooling
خنک کردن یا به اصطلاح کولینگ (Cooling) یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای اطفای حریق است که از آب یا مواد خنک‌کننده برای مهار آتش استفاده می‌شود. خنک کردن آتش تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که دیگر بخار کافی برای سوختن وجود نداشته باشد. یک ماده خنک‌کننده خوب ماده‌ای است که دارای ظرفیت گرمایی بالایی بوده و همچنین، دمای زیادی برای تبخیر آن نیاز باشد. آب با توجه به ویژگی‌های خوبی که ارائه می‌دهد، یک گزینه مناسب برای استفاده به عنوان خنک‌کننده جهت اطفای حریق به حساب می‌آید. آب به صورت گسترده در دسترس است و در تماس با آتش، روی شعله را می‌پوشاند. این امر به نوبه خود باعث می‌شود که اکسیژن کمتری به آتش برسد.
خفه کردن یا Smothering
برخی انواع آتش با خنک کردن مهار نمی‌شوند و بایستی از روشهای جایگزین مانند خفه کردن برای اطفا حریق استفاده کرد. چنانچه بتوانید مانع رسیدن اکسیژن به مواد در حال سوختن بشوید، آتش مهار خواهد شد. به طور کلی، در این روش، از رسیدن هوای تازه به آتش جلوگیری می‌شود. به این طریق، حریق اکسیژن محدود محیط را مصرف کرده و نهایتاً متوقف می‌شود. در این روش، معمولاً از خاموش‌کننده‌هایی که حاوی پودر و گاز هستند، مانند کپسول‌های گاز کربنیک، استفاده می‌شود.
قطع سوخت‌رسانی یا Starvation
قطع سوخت‌رسانی یا در اصطلاح استارویشن (Starvation) سومین روشی است که برای مهار حریق از طریق قطع منبع سوخت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کار را می‌توان مثلاً با قطع برق، جدا کردن جریان مایعات قابل اشتعال، حذف مواد سوختنی جامد مثل چوب، کاغذ یا منسوجات و غیره انجام داد. از این طریق، با محدود یا حذف کردن منبع سوخت بالقوه از مجاورت آتش، دور کردن آتش از توده مواد قابل احتراق و یا با تقسیم مواد در حال سوختن به بخش‌های کوچک‌تر می‌توانیم آتش را سریع‌تر و راحت‌تر مهار کنیم.
ایجاد وقفه در فرآیند احتراق یا Interrupting the Combustion Process
همانطور که از نام آن برمی‌آید، در این روش نیازی به خنک کردن، حذف اکسیژن و یا قطع سوخت‌رسانی نیست. برای ایجاد وقفه در فرآیند احتراق، مواد مخصوصی را روی آتش می‌پاشند که با آزاد شدن اتم‌ها و ترکیب با آتش، گاز بی‌اثر تولید می‌شود. در نهایت، گاز تولیدشده اجازه گسترش را به آتش نمی‌دهد. از موادی که برای ایجاد وقفه در فرآیند احتراق به منظور مقابله با آتش مورد استفاده قرار می‌گیرند، می‌توان به مونو آمونیوم فسفات، بی‌کربنات پتاسیم، بی‌کربنات سدیم، کلرید پتاسیم و مواد تبخیرکننده مانند هالون اشاره کرد.
طراحی سیستم اطفا حریق
طراحی سیستم اطفا حریق یک زمینه تخصصی مهندسی بوده که شامل ایجاد یک طرح ایمنی حریق مؤثر برای ساختمان‌ها و سازه‌های مختلف است. طراحان سیستم اطفا حریق از جدیدترین فناوری‌های پیشگیری، تشخیص و سرکوب آتش برای ایجاد راه حل‌های سفارشی در انواع محیط‌ها استفاده می‌کنند. طراحی سیستم اطفا حریق شامل اجزای بسیاری مانند دتکتورهای دود، اسپرینکلرها، آلارم‌ها، پمپ‌های آتش نشانی، روشنایی اضطراری و… است.
طراحان هنگام طراحی سیستم اطفا حریق، خطرات خاصی را که برای هر ساختمان وجود دارد، در نظر می‌گیرند. این فرآیند شامل شناسایی منابع بالقوه اشتعال و مواد قابل احتراق به منظور تعیین مؤثرترین روش‌ها برای کنترل یا خاموش کردن آتش است. آن‌ها همچنین لی‌اوت سازه و نوع مصالح ساختمانی آن را آنالیز می‌کنند تا سیستم‌های مهارکننده مناسب را انتخاب کنند که می‌تواند در ترکیب با سایر عناصر، به منظور دستیابی به حفاظت بهینه در برابر آتش‌سوزی، استفاده شود.
طراحی سیستم اطفا حریق جزء مهمی از هر استراتژی جامع ایمنی ساختمان است. طراحان با استفاده از تخصص و دانش حرفه‌ای در مورد فناوری حفاظت در مقابل آتش، اطمینان حاصل می‌کنند که ساختمان‌ها برای کاهش خطرات آتش‌سوزی و ایمن نگه داشتن ساکنان مجهز به سیستم اطفا حریق مناسب هستند.
گروه تولیدی و صنعتی تدبیر، با بیش از ۲۰ سال سابقه در عرصه ایمنی و آتش نشانی، با بهره‌گیری از فناوری روز دنیا و با تکیه بر متخصصان مجرب ایمنی حریق، خدمات طراحی و اجرای سیستم اطفا حریق را به تمام مشتریان حقیقی و سازمانی ارائه می‌دهد.
قیمت سیستم اطفا حریق
قیمت سیستم اطفا حریق بسته به فاکتورهای مختلفی می‌تواند متفاوت باشد. اولاً، سیستم‌های خودکار معمولاً قیمت بالاتری از سیستم‌های دستی دارند. ثانیاً، اندازه و پیچیدگی سیستم بر قیمت کلی تأثیر می‌گذارد. برای ساختمان‌های بزرگتر یا سیستم‌های پیچیده‌تر، به دلیل اجزای اضافی و همچنین، نیروی کار مورد نیاز برای نصب، هزینه کلی بالاتر خواهد رفت.
فاکتور دیگری که بر قیمت تمام‌شده تأثیر می‌گذارد، نوع سیستم و ماده خاموش‌کننده مورد استفاده است. مواد خاموش‌کننده مختلف قیمت متفاوتی دارند. به علاوه، از آنجایی که مقدار ماده خاموش‌کننده مورد نیاز برای محافظت از مناطق مختلف متفاوت است، این می‌تواند هزینه سیستم را افزایش دهد.
به طور کلی، اندازه سیستم، پیچیدگی نصب، نوع سیستم و مواد خاموش‌کننده و اقلام اضافی مورد نیاز، همگی می‌توانند قیمت سیستم اطفا حریق را تحت تأثیر قرار دهند.
خرید سیستم اطفا حریق
سیستم‌های اطفا حریق یکی از اصلی‌ترین و حیاتی‌ترین تجهیزات ایمنی در مقابل آتش در ساختمان‌ها و سازه‌های مختلف هستند. این سیستم‌ها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در صورت وقوع آتش‌سوزی، از گسترش آن جلوگیری کرده و در سریع‌ترین زمان ممکن آن را مهار کنند. برای خرید سیستم اطفا حریق بایستی به فاکتورهای مختلفی مانند نوع سیستم اطفا حریق، اندازه و مساحت محیط تحت حفاظت، استانداردها و مقررات آتش نشانی و… توجه داشته باشید.
اگر شما هم به دنبال خرید سیستم اطفا حریق هستید، کافیست که با کارشناسان تدبیر تماس حاصل فرمایید. کارشناسان تدبیر با ارائه مشاوره رایگان، شما را در انتخاب و خرید محصول مناسب راهنمایی می‌نمایند.
نحوه عملکرد سیستم اطفا حریق
همانطور که اشاره شد، سیستم‌های اطفا حریق در دو نوع خودکار و دستی موجود هستند. هر یک از این سیستم‌ها مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند و بسته به کاربری مورد نظر، می‌توان از آن‌ها در محیط‌های مختلف استفاده کرد. سیستم‌های اطفا حریق دستی در واقع همان کپسول‌های آتش‌نشانی هستند که در محیط نصب می‌شوند. در برخی موارد، این سیستم‌ها را می‌توان در ترکیب با سیستم اعلام حریق استفاده کرد تا اثربخشی بیشتر و سرعت واکنش بیشتری داشته باشند.
به طور کلی، همانطور که از نام آن برمی‌آید، سیستم‌های اطفا حریق دستی هیچ گونه تجهیزات خودکار ندارند و تمام فرآیند اطفا حریق باید توسط عوامل انسانی انجام شود. ایراد اصلی سیستم‌های اطفا حریق دستی، سرعت واکنش پایین آن‌ها است. در واقع، از زمان تشخیص وقوع آتش‌سوزی تا اطفا حریق، ممکن است چندین دقیقه طول بکشد. اما سیستم‌های اطفا حریق خودکار می‌توانند تمام این مراحل را در کمتر از ۱۰ ثانیه انجام دهند.
فرآیند عملکرد سیستم‌های اطفا حریق خودکار به شرح زیر است.
- تشخیص آتش‌سوزی: سیستم‌های اطفا حریق خودکار، در مرحله اول با دتکتورهای دود یا سنسورهای حرارتی وقوع آتش‌سوزی را تشخیص می‌دهند.
- اعلان حریق: در این مرحله، سیستم اطفا حریق هشدار وقوع آتش‌سوزی را اعلام می‌کند تا افراد بتوانند در سریع‌ترین زمان ممکن از ساختمان خارج شوند. باید اشاره کرد که برخی از سیستم‌های اطفا حریق توانایی اعلان ندارند و بلافاصله بعد از تشخیص وقوع آتش‌سوزی، فعال می‌شوند.
- فعال شدن نازل‌ها: بعد از تشخیص قطعی آتش‌سوزی، نازل‌های سیستم اطفا حریق فعال شده و آتش را مهار می‌کنند. بسته به سیستم اطفا حریق، نازل‌ها می‌توانند مدل‌های مختلفی داشته باشند.
- پایان مهار آتش: با فعال شدن سیستم اطفا حریق، در مدت زمان کوتاهی (بین ۲ تا ۱۲ ثانیه) حریق مهار شده و ساختمان برای ایمن‌سازی در اختیار نیروهای آتش نشانی قرار می‌گیرد.
آیا تمام ساختمان‌ها به سیستم اطفا حریق نیاز دارند؟
شاید این سؤال برایتان پیش آمده باشد که آیا تمام ساختمان‌ها به سیستم اطفا حریق نیاز دارند؟ پاسخ این سؤال منفی است. باید اشاره کنیم که تنها ساختمان‌هایی به این سیستم نیاز دارند که مساحت آن‌ها بسیار زیاد است یا از لحاظ قانونی، مالک ملزم به نصب و اجرای سیستم اطفا حریق است. برای مثال، در یک ساختمان مسکونی دو طبقه، شما به سیستم اطفا حریق نیاز ندارید، بلکه نصب کپسول‌های آتش نشانی و سیستم اعلام حریق می‌تواند ایمنی چنین ساختمانی را تأمین نماید.
نکات مهم خرید سیستم اطفا حریق
انتخاب یک سیستم اطفا حریق باید به صورت کاملاً دقیق و حساب‌شده انجام شود، زیرا این سیستم می‌تواند آینده مالی و جانی شما را در صورت وقوع آتش‌سوزی رقم بزند. از این رو، توجه به برخی نکات مهم در انتخاب این سیستم‌ها می‌تواند به جلوگیری از بروز خسارات جانی و مالی یا حداقل کاهش چنین خساراتی کمک کند. برای مثال، اگر شما به جای نصب یک سیستم اطفا حریق گازی در دیتاسنتر یا اتاق سرور، از سیستم‌های اطفا حریق آبی استفاده کنید، نه تنها مؤثر نخواهد بود، بلکه حتی ممکن است متحمل خسارات زیادی شوید. در ادامه، با مهم‌ترین نکات در زمان انتخاب سیستم اطفا حریق آشنا می‌شویم.
انتخاب سیستم اطفا حریق متناسب با خطرات محیط
چنانکه اشاره شد، هر سیستم اطفا حریق برای مقابله با کلاس خاصی از آتش کاربرد دارد. بنابراین، در زمان انتخاب سیستم اطفا حریق، حتماً باید به نوع سیستم انتخابی و تناسب آن با خطرات محیطی توجه داشت. پیشنهاد می‌شود که برای داشتن یک انتخاب اصولی، از افراد متخصص در این زمینه مشاوره بگیرید. عموماً شرکت‌های مجری نصب سیستم اطفا حریق، تخصص بالایی در این زمینه دارند و می‌توانند به شما برای انتخاب بهترین سیستم اطفا حریق کمک کنند.
استفاده از خدمات یک مجموعه برتر
در کنار انتخاب یک سیستم اطفا حریق مناسب، شما باید این سیستم را به اصولی‌ترین و بهینه‌ترین شکل ممکن نصب و اجرا کنید. بر خلاف تصور برخی افراد، نصب سیستم اطفا حریق پیچیدگی‌های بسیار زیادی دارد. برای مثال، قبل از نصب باید مطابق با نقشه ساختمان تمام نازل‌ها با گستردگی یکسان در محیط نصب شوند. لوله‌کشی برای نصب نازل‌ها و در نظر گرفتن محیطی برای انبار کردن تجهیزات، مخازن و تأسیسات نیز اهمیت بالایی دارد. از همین رو، پیشنهاد می‌کنیم که برای نصب سیستم اطفا حریق، حتماً به سراغ شرکت‌های برتر در این زمینه بروید.
خرید سیستم اطفا حریق مانند خرید بیمه است!
برخی افراد در زمان خرید سیستم اطفا حریق، نگرانی زیادی از بابت هزینه‌های این سیستم‌ها دارند و تلاش می‌کنند تا ارزان‌ترین سیستم اطفا حریق را خریداری کنند. اما باید گفت که خرید این سیستم در واقع مانند خرید بیمه عمر طولانی مدت است. شما با خرید یک سیستم اطفا حریق پیشرفته، در مرحله اول امنیت جانی و در وهله بعد ایمنی اموالتان را تضمین خواهید کرد. همواره به سراغ بهترین و کارآمدترین سیستم اطفا حریق، مطابق با نیازهایتان، بروید.
خدمات نصب و اجرای سیستم اطفا حریق را از تدبیر بخواهید
تنوع بالای سیستم‌های اطفا حریق باعث شده است که انتخاب بهترین سیستم از میان آن‌ها دشوار باشد. همچنین، اجرای اصولی این سیستم‌ها نیز اهمیت بسیار بالایی دارد. به همین خاطر، دریافت خدمات مشاوره و نصب از یک شرکت برتر در این زمینه می‌تواند برای شما بسیار مفید باشد. گروه تولیدی و صنعتی تدبیر دارای بیش از ۲۰ سال سابقه در زمینه اجرای انواع سیستم‌های اطفا حریق است. شما می‌توانید از صفر تا صد طراحی، نصب و اجرای سیستم اطفا حریق ساختمان خود را به مجموعه ما بسپارید. با این کار، خیال شما از بابت ایمنی ساختمانتان در برابر حریق برای همیشه آسوده خواهد بود.
سؤالات متداول سیستم اطفا حریق چیست؟
سیستم اطفا حریق چیست؟
سیستم اطفا حریق به تجهیزاتی اطلاق می‌شود که برای خاموش کردن یا کنترل آتش و در برخی موارد، برای جلوگیری از گسترش یا وقوع آتش‌سوزی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
انواع سیستم اطفا حریق کدامند؟
سیستم‌های اطفا حریق بر اساس مواد خاموش‌کننده، به انواع مختلفی مانند سیستم آیروسل، سیستم اطفا حریق گازی، پودری، فوم، آبی و… طبقه‌بندی می‌شوند.
آیا تمام ساختمان‌ها از لحاظ قانونی ملزم به نصب سیستم اطفا حریق هستند؟
خیر، به نصب سیستم اطفا حریق در همه ساختمان‌ها نیاز نیست و در ساختمان‌های مسکونی عادی، استفاده از کپسول آتش نشانی کفایت می‌کند.