سیستم اطفا حریق ورتکس (همه چیزی که باید بدانید)

زمان مطالعه: ۵ دقیقه

تدبیر: آتش‌سوزی یکی از خطراتی است که همواره محیط‌های مسکونی، اداری و صنعتی را تهدید می‌کند و عدم آمادگی برای اطفای آن می‌تواند خسارت‌های مالی و جانی جبران‌ناپذیری را به همراه داشته باشد. معمولا در محیط‌های کوچک برای اطفای حریق از انواع کپسول‌های آتش‌نشانی استفاده می‌شود. اما در صورت گسترده بودن محیط مورد نظر، استفاده از کپسول آتش‌نشانی مقرون به صرفه نخواهد بود. در چنین مواردی معمولا از سیستم اطفا حریق ورتکس استفاده می‌شود. این سیستم برای مهار آتش‌سوزی از ترکیب همگن آب و نیتروژن استفاده می‌کند و درصد اکسیژن موجود در محیط را کاهش می‌دهد. در این مطلب با روش عملکرد، مزایا و کاربرد گسترده این سیستم پیشرفته اطفا حریق در محیط‌های مختلف آشنا می‌شویم.

دسته بندی سیستم‌های اطفا حریق

سیستم‌های اطفا حریق از اجزای جدایی‌ناپذیر مجموعه‌هایی است که هر لحظه در آن‌ها امکان آتش‌سوزی وجود دارد. معمولا برای تقسیم‌بندی سیستم‌های اطفا حریق به نوع کاربری و عملکرد آن‌ها توجه می‌شود. به طور کلی این سیستم‌ها را در دو گروه سیستم‌های دستی و خودکار طبقه‌بندی می‌کنند.

سیستم‌های اطفا حریق دستی، همان‌طور که از نامشان پیدا است، توسط کارکنان یک مجموعه یا گروه آتش‌نشانی و افراد متخصص مورد استفاده قرار می‌گیرند. در نقطه مقابل، سیستم‌های اطفا حریق خودکار می‌توانند با نظارت از طریق یک کنترل پنل و یا به صورت کاملا خودکار اقدام به مهار آتش‌سوزی کنند. البته باید اشاره کنیم که دسته‌بندی ذکرشده بسیار کلی است و سیستم‌های اطفا حریق را بر اساس نوع حریقی که از قابلیت مهار آن برخوردار هستند و نوع مواد مورد استفاده برای اطفا حریق، به گروه‌های کوچک‌تری تقسیم می‌کنند.

بیشتر بخوانید: انواع سیستم اطفا حریق

انواع مختلف سیستم‌های اطفا حریق دستی

برای استفاده از سیستم‌های اطفا حریق دستی شما حتما به وجود نیروی انسانی نیاز دارید. مطمئنا یکی از متداول‌ترین سیستم‌های اطفا حریق دستی که احتمالا همه افراد با آن برخورد داشته‌اند، انواع کپسول‌های آتش‌نشانی هستند. سیستم‌های دستی با توجه به نوع حریق یا مواد تشکیل‌دهنده به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

• سیستم‌های خاموش‌کننده‌ حاوی کف
• سیستم اطفا حریق پودری
• سیستم‌های خاموش‌کننده حاوی ترکیبات هالوژن
• سیستم خاموش‌کننده دی اکسید کربن (CO2)
• اسپری‌های اطفا حریق

انواع مختلف سیستم‌های اطفا حریق خودکار

در سیستم‌های اطفا حریق اتوماتیک شما نیازی به استفاده از نیروی انسانی ندارید و سیستم مورد نظر پس از دریافت سیگنال از طریق سامانه اعلام حریق، به صورت خودکار فعال می‌شود. این سیستم‌ها معمولا سرعت و کارایی بالاتری نسبت به سیستم‌های دستی دارند و می‌توانند به سرعت از پیشرفت آتش‌سوزی جلوگیری کنند.

انواع مختلف سیستم‌های اطفا حریق خودکار عبارتند از:

• سیستم اطفا حریق فوم
• سیستم اطفا حریق واترمیست
• سیستم اطفا حریق ورتکس: یکی از پیشرفته‌ترین و کاربردی‌ترین سیستم‌های خودکار
• سیستم اطفا حریق اسپرینکلر

سیستم اطفا حریق ورتکس چیست؟

ورتکس (Vortex) به عنوان یکی از جدید‌ترین و پیشرفته‌ترین سیستم‌های اطفا حریق موجود در بازار شناخته می‌شود. این سیستم به صورت ترکیبی از تکنولوژی اطفا حریق با عوامل پاک و سیستم اطفا حریق مه-آب (Water mist system) طراحی شده است که در زمینه خاموش کردن آتش عملکرد فوق‌العاده‌ای از خود نشان می‌دهد. ترکیب اصلی سیستم اطفا حریق ورتکس آب و نیتروژن است که علاوه‌بر عملکرد قوی، هیچ ضرری برای زندگی انسان ندارد. معمولا از این سیستم اطفا حریق در محیط‌های بزرگی مانند ادارت، کارخانه‌ها و هتل‌ها استفاده می‌شود.

تکنولوژی به کار رفته در این سیستم اطفا حریق به گونه‌ای است که می‌تواند قطرات آبی در مقیاس میکرون ایجاد کند. مزیت اصلی این قطرات آب قدرت و توانایی بیشتر آن‌ها در جذب حرارت موجود در محیط و کمک به خاموش شدن هرچه سریع‌تر آتش‌سوزی است.

در سیستم اطفا حریق ورتکس به دو علت از عنصر نیتروژن استفاده می‌کنند. کاربرد اول نیتروژن کمک به ایجاد همین قطرات آب در مقیاس میکرون است که نقش مهمی در کاهش درجه حرارت محیط ایفا می‌کنند. همچنین عنصر نیتروژن می‌تواند مقدار اکسیژن مورد نیاز برای تغذیه آتش‌ را به شدت کاهش دهد و میزان اکسیژن موجود را به کمتر از۱۶ % برساند.

عملکرد سیستم ورتکس

سیستم اطفا حریق ورتکس به عنوان یک سیستم اطفا دو گانه شناخته می‌شود که بهترین گزینه برای استفاده در محیط‌های حساس به آب از جمله نیروگاه‌های تولید برق، شرکت‌های مخابراتی و مراکز داده به شمار می‌آید. چنین مجموعه‌هایی به شدت در برابر آب آسیب‌پذیر هستند و نمی‌توان برای مهار آتش‌سوزی در آن‌ها از سایر سیستم‌های اطفا حریق بر پایه آب استفاده کرد. طراحی پیشرفته سیستم ورتکس بسیاری از مشکلات اساسی سایر سیستم‌های اطفا حریق را برطرف کرده است.

همان‌طور که می‌دانید اکسیژن یکی از عوامل وقوع آتش‌سوزی است و عدم وجود اکسیژن کافی می‌تواند از ادامه آتش‌سوزی جلوگیری کند. روش عملکرد سیستم ورتکس به این صورت است که قطرات ریز آب و گاز طبیعی نیتروژن از طریق نازل‌های تعبیه‌شده در بخش‌های مختلف یک مجموعه در محیط تخلیه می‌شوند و اکسیژن موجود در هوا را کاهش می‌دهند. سیستم اطفا حریق ورتکس به هیچ وجه باعث خیس شدن و نفوذ آب به داخل تجهیزات مختلف کارخانه‌ها و شرکت‌ها نمی‌شود و نیازی به تمیزکاری ندارد.

کاربرد سیستم اطفا حریق Vortex

همان‌طور که اشاره کردیم، شما می‌توانید در تمامی محیط‌های بزرگی که احتمال آتش‌سوزی در آن‌ها وجود دارد و نصب سایر سیستم‌های اطفا حریق مانند کپسول‌های آتش‌نشانی مناسب و مقرون به صرفه نیست، از سیستم اطفا حریق ورتکس استفاده کنید. کاربرد اصلی این سیستم اطفا حریق بیشتر در مراکز صنعتی و شرکت‌های الکترونیکی است که در آن‌ها برای اطفا حریق به سرعت و دقت بالایی نیاز داریم.

مهم‌ترین مراکزی که می‌توان در آن‌ها از سیستم ورتکس استفاده کرد، عبارتند از:

• سیستم اطفا حریق دیتاسنتر
• انواع موزها و اماکن تاریخی
• معادن و انبارها
• کارخانه‌های خودروسازی
• کتابخانه‌ها
• مدارس و دانشگاه‌ها
• سیستم اطفا حریق نیروگاه‌
• شرکت‌های مخابراتی
• مجموعه‌های فعال در حوزه علوم کامپیوتر مانند شرکت‌های برنامه‌نویسی

مزایای سیستم اطفا حریق ورتکس

می‌توان گفت که ورود سیستم Vortex به بازار باعث به وجود آمدن تحولی عظیم در حوزه سیستم‌های اطفا حریق شد. بدون شک یکی از اهداف هر مجموعه‌ای کاهش هزینه‌ها و خطرات احتمالی است که می‌توانند خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به بار آورند. شاید سیستم اطفا حریق ورتکس در نگاه اول یک گزینه گران‌قیمت به نظر برسد، اما با توجه به هزینه‌های تعمیر و نگهداری پایین و جلوگیری از آسیب رسیدن به تجهیزات مجموعه، به طور کلی باعث جلوگیری از هزینه‌های اضافی مجموعه شما می‌شود. البته باید اشاره کنیم که کاهش هزینه‌ها تنها مزیت استفاده از این سیستم‌ها نیست. در ادامه با برخی از مهم‌ترین مزایای این سیستم آشنا می‌شویم.

عدم نیاز به مخزن برای ذخیره‌سازی گاز

یکی از مهم‌ترین مزایای سیستم اطفا حریق ورتکس عدم نیاز به استفاده از مخازن و محفظه‌های بزرگ برای ذخیره‌سازی عوامل گازی این سیستم است. در سایر سیستم‌های اطفا حریق مانند کپسول‌های آتش‌نشانی شما برای حفظ غلظت عوامل گازی ملزم به ذخیره‌سازی آن‌ها در کپسول‌های آب‌بندی‌شده و بدون منفذ هستید. وجود کوچک‌ترین منافذ می‌تواند باعث نشتی و هدر رفتن گاز موجود در کپسول و از بین رفتن عملکرد آن در مواقع ضروری شود. اما شما برای ذخیره‌سازی عوامل گازی در سیستم Vortex چنین الزاماتی نخواهید داشت.

ورتکس دوست‌دار محیط زیست و سیستمی با ماندگاری بالا است

به طور کلی طول عمر مفید سیستم اطفا حریق ورتکس در مقایسه با سایر سیستم‌ها بیشتر بوده و از ماندگاری بالایی برخوردار است. همچنین تجهیزات این سیستم پیشرفته نیاز چندانی به تعمیر و نگهداری ندارند و می‌توانند برای مدتی طولانی کارایی خود را حفظ کنند.

استفاده از مواد شیمیایی در این سیستم به حداقل مقدار ممکن رسیده که همین امر ورتکس را به یک سیستم دوست‌دار محیط زیست تبدیل کرده است. می‌توان گفت که تنها ماده شیمیایی موجود در این سیستم همان نیتروژن است که هیچ خطری برای محیط زیست یا سلامتی افراد حاضر در محیط ندارد. زیرا میزان اکسیژن مورد نیاز برای تنفس انسان در حدود ۱۲ % است و نیتروژن موجود در این سیستم، درصد اکسیژن را فقط تا حدود ۱۴ % کاهش می‌دهد.

صرفه‌جویی در مصرف آب

کمبود منابع آب به یک بحران جهانی تبدیل شده است و بسیاری از سازمان‌های محیط زیستی را با چالش‌های جدی مواجه کرده است. تمامی صنایع و مجموعه‌ها موظف هستند که در فعالیت‌های مختلف خود میزان مصرف آب را به حداقل برسانند. براساس نتایج تحقیقات انجام‌شده در حوزه سیستم‌های اطفا حریق، سیستم ورتکس در مقایسه با سایر سیستم‌های اطفا حریق مانند سیستم مه-پودری تا ۸۸ % در مصرف منابع آبی صرفه‌جویی می‌کند. کاهش مصرف آب یکی از مهم‌ترین عواملی است که مجموعه‌های مختلف را به استفاده از سیستم اطفا حریق ورتکس ترغیب کرده است.

بیشتر بخوانید: سیستم اطفا حریق آبی

جلوگیری از آسیب دیدن تجهیزات الکترونیکی

همان‌طور که اشاره کردیم، اندازه قطرات آب موجود در این سیستم نزدیک به ۱۰ میکرون است. این ویژگی سیستم اطفا حریق ورتکس علاوه‌بر این که باعث کاهش هرچه بیشتر گرما و حرارت محیط می‌شود، از نفوذ رطوبت به داخل تجهیزات الکترونیکی حساس نیز جلوگیری می‌کند.

تجهیزات الکترونیکی به بخش جدایی‌ناپذیر تمامی شرکت‌ها و مراکز صنعتی تبدیل شده‌اند و کاربرد گسترده‌ای دارند. تجهیزات الکترونیکی معمولا بسیار باارزش و گران‌قیمت هستند و خیس شدن و آسیب رسیدن به آن‌ها می‌تواند هزینه‌های زیادی را به مجموعه مورد نظر تحمیل کند. به همین علت پیشنهاد می‌شود در محیط‌هایی که تجهیزات الکترونیکی فراوانی در آن قرار دارند، حتما از سیستم اطفای حریق Vortex استفاده کنید.

قابلیت راه‌اندازی سریع و امکان نصب در فضای باز

یکی از نکاتی که باعث تمایز ورتکس با سایر سیستم‌های اطفا حریق می‌شود، قابلیت استفاده از این سیستم در فضای باز است. یعنی شما می‌توانید برای مهار آتش‌سوزی در محیط‌هایی از شرکت یا کارخانه مورد نظر که سرپوشیده نیستند نیز از این سیستم اطفا حریق استفاده کنید. سیستم Vortex به سادگی و در سریع‌ترین زمان ممکن نصب و راه‌اندازی می‌شود و پس از هربار استفاده نیازی به تمیزکاری ندارد. همچنین شارژ مجدد این سیستم نیز فرایند بسیار ساده‌ای دارد و به سرعت انجام می‌شود.

هزینه نصب سیستم اطفا حریق ورتکس

نصب سیستم اطفا حریق ورتکس به دلیل پیشرفته‌بودن فناوری مورد استفاده در آن پیچیدگی‌های منحصربه‌فردی دارد. به همین علت شما برای نصب صحیح این سیستم اطفا حریق به نیروهای متخصص و باتجربه نیاز دارید. همین امر می‌تواند هزینه‌های شما برای نصب سیستم ورتکس را در مقایسه با سایر سیستم‌ها تا حدودی افزایش دهد. علاوه‌بر پیچیدگی فرایند نصب و راه‌اندازی، موارد دیگری نیز بر قیمت این سیستم اطفا حریق تاثیرگذار هستند که عبارتند از:

• مساحت محیط مورد نظر برای نصب تجهیزات سیستم اطفای حریق
• کشور و برند تولیدکننده تجهیزات سیستم
• تاییدیه‌ها و استانداردهای تجهیزات سیستم اطفا حریق ورتکس
• هزینه‌های مربوط به شارژ مجدد سیستم
• کاربری مجموعه مورد نظر

تعمیر و نگهداری سیستم اطفا حریق ورتکس

سیستم‌های اطفا حریق نیز مانند هر تجهیزات دیگری پس از گدشت زمان معینی به تعمیر و نگهداری نیاز دارند. نقش این سیستم‌ها در جلوگیری از ایجاد خسارت‌های مالی و جانی جبران‌ناپذیر برای تجهیزات و عوامل یک مجموعه اداری یا صنعتی، اهمیت انجام تست‌های دوره‌ای و تعمیر و نگهداری سیستم اطفا حریق ورتکس را دو چندان می‌کند.

پنج اقدام اساسی برای حفظ و افزایش کارایی و بهره‌وری سیستم‌های اطفا حریق عبارتند از:

• تعمیر به موقع سیستم
• تعویض قطعاتی که کارایی خود را از دست داده‌اند
• تنظیم مجدد بخش‌های مختلف سیستم اطفا حریق
• سرویس کردن منظم و دوره‌ای تجهیزات
• انجام تست‌های مختلف و کنترل کیفی

در صورت عدم انجام تست‌های دوره‌ای برای کسب اطمینان از عملکرد صحیح سیستم اطفا حریق، سیستم مورد نظر با گذر زمان کارایی خود را از دست می‌دهد و حتی ممکن است به صورت کامل از رده خارج شود. تعمیر و نگهداری به موقع از سیستم‌های اطفا حریق می‌تواند باعث کاهش هزینه‌های مجموعه مورد نظر شود. مهم‌ترین مزایای انجام تست‌های دوره‌ای و تعمیر و نگهداری سیستم اطفا ورتکس عبارتند از:

• افزایش بازدهی و بهره‌وری سیستم اطفا حریق
• کاهش مصرف قطعات یدکی و صرفه‌جویی در هزینه‌ها
• کاهش هزینه‌های مربوط به بهره‌برداری از سیستم
• کمک به افزایش طول عمر مفید قطعات و تجهیزات سیستم اطفا حریق

سیستم ورتکس؛ یک سیستم کاربردی برای مهار آتش و کاهش خسارت

با پیشرفت تکنولوژی و ورود سیستم اطفا حریق ورتکس، امروزه بسیاری از مراکز تجاری، صنعتی، اداری و آموزشی برای مهار آتش از این سیستم استفاده می‌کنند. ورتکس یک سیستم خودکار پیشرفته است که به تجهیزات الکترونیکی هیچ آسیبی وارد نمی‌کند و می‌تواند میزان مصرف آب را تا ۸۸% کاهش دهد.

گروه تولیدی و صنعتی تدبیر به عنوان یکی از برترین مجموعه‌های ارائه‌دهنده خدمات نصب و راه‌اندازی انواع سیستم‌های اطفا حریق، توانسته است اعتماد بسیاری از مراکز تجاری و صنعتی را جلب کند. اگر شما نیز قصد نصب و راه‌اندازی یک سیستم اطفا حریق کاربردی و برخورداری از مزایای آن را دارید، می‌توانید با کارشناسان ما در شرکت تدبیر تماس بگیرید.

سوالات متداول سیستم اطفا حریق ورتکس