سیستم اطفا حریق ساختمان چیست؟

تدبیر: حفاظت در برابر آتش برای ساختمان‌های مختلف به خصوص ساختمان‌های تجاری یا مسکونی بزرگ برای اطمینان از ایمنی ساکنان و محافظت از اموال در مقابل آسیب‌های آتش‌سوزی ضروری است. امروزه، انواع گوناگون سیستم اطفا حریق برای رفع نیازهای انواع ساختمان‌ها و محیط‌ها در دسترس هستند. سیستم اطفا حریق ساختمان سیستمی است که برای کنترل آتش در مراحل اولیه، جلوگیری از گسترش آن به سایر بخش‌های ساختمان و در نهایت، برای خاموش کردن آتش کاربرد دارد. سیستم‌های اطفا حریق در ساختمان‌ها به اجزای مختلفی مانند دتکتورها، آلارم‌ها و سرکوب‌کننده‌ها مجهز شده‌اند که با همکاری یکدیگر خطرات ناشی از حوادث آتش‌سوزی را کاهش می‌دهند.

سیستم اطفا حریق ساختمان چیست؟

همانطور که از نام آن برمی‌آید، سیستم اطفا حریق ساختمان به سیستمی گفته می‌شود که برای سرکوب و یا خاموش کردن آتش در یک ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف سیستم اطفا حریق ساختمان این است که قبل از آنکه آتش فرصتی برای رشد و گسترش پیدا کند، وارد عمل شده و خسارات احتمالی را به حداقل برساند. این بدان معناست که این سیستم‌ها در مقایسه با تجهیزاتی مثل اسپرینکلرها، زودتر و در مراحل اولیه گسترش آتش فعال شده و عملیات اطفا را آغاز می‌کنند.

بیشتر بخوانید: انواع سیستم اطفا حریق

در ساختمان‌های مسکونی عادی معمولاً از اسپرینکلرها به عنوان تجهیزات اطفا حریق استفاده می‌شود. البته، این نوع سیستم‌ها اساساً برای محافظت از جان افراد به کار گرفته می‌شوند و نه لزوماً سازه. در انواع دیگر سیستم‌های اطفا حریق ساختمان، علاوه بر آب، از مواد دیگری به عنوان خاموش‌کننده استفاده می‌شود.

از جمله این مواد خاموش‌کننده می‌توانیم به گازهای بی‌اثر، مواد فوم یا کف، مواد پودر خشک، گاز CO2 و هالون، آیروسل و… اشاره کنیم. هر یک از این عوامل خاموش‌کننده مزایا و خواص منحصربه‌فردی دارند که آن‌ها را برای محافظت از اموال و تجهیزات حساس داخل ساختمان‌های تجاری و صنعتی ایده‌آل می‌سازد.

چرا استفاده از سیستم اطفا حریق در ساختمان مهم است؟

هنگام وقوع آتش‌سوزی، آسیب و مرگ و میر ممکن است به دلیل خفگی ناشی از دود، سوختگی در اثر قرار گرفتن در معرض آتش، حملات قلبی به دلیل استرس، فرو ریختن ساختمان، وقوع انفجار و سقوط اتفاق بیافتد. حفاظت از جان و مال افراد نه تنها تحت تأثیر اقدامات حفاظتی در برابر آتش است، بلکه همچنین به کیفیت مصالح ساختمانی، عملیات نگهداری از ساختمان و محتویات داخل ساختمان نیز بستگی دارد. طراحی متعادل سه سیستم برای کاهش خطر مرگ و میر و آسیب‌های مالی ناشی از آتش‌سوزی مهم است.

این سه سیستم عبارتند از سیستم تشخیص برای هشدار به ساکنان، سیستم مهارکننده برای محدود کردن گستره آتش و مهم‌تر از همه، سیستم اطفا حریق خودکار برای کنترل آتش تا زمانی که بتوان آن را خاموش کرد. این سیستم‌ها با افزودن ویژگی‌های مقاوم در برابر آتش مانند درب‌های ضد آتش یکدیگر را تکمیل می‌کنند. علاوه بر طراحی و اجرای متعادل این سیستم‌ها برای ایمنی آتش‌سوزی، یک برنامه آموزشی کامل نیز باید ارائه شده و با طرح ایمنی حریق ادغام شود.

اقدامات لازم برای مقابله با حریق در ساختمان‌ها

به طور کلی، برای مقابله مؤثر با حریق در ساختمان‌ها، اقداماتی را اتخاذ می‌کنند که عبارتند از:

• تشخیص خودکار حریق
• سرکوب خودکار حریق
• بخش‌بندی ساختمان
• حفاظت از اموال

تشخیص خودکار حریق

اولین و مهم‌ترین اقدام در برابر آتش‌سوزی، هشدار اولیه دقیق است. از نقطه نظر ایمنی، دتکتورها نقش بسیار مهمی را در این میان ایفا می‌کنند، زیرا به افراد حاضر در محل و نزدیک به منشأ آتش هشدار می‌دهند که فرار کنند. سیستم‌های اعلام خطر را می‌توان برای کاهش زمان واکنش نیروهای آتش‌نشان، افزایش سرعت عملیات نجات و محدود کردن گسترش آتش و آسیب‌های احتمالی نصب کرد. با نصب دتکتورها در فضاهایی مانند راهروها و اتصال آن‌ها به کنترل پنل مرکزی اعلام حریق، تخلیه ساختمان آسان خواهد شد و به این طریق، احتمال بروز صدمات و مرگ و میر کاهش می‌یابد.

سرکوب خودکار حریق

هدف از نصب سیستم اسپرینکلر اتوماتیک، کنترل آتش در مراحل اولیه است. اگرچه سیستم اسپرینکلر مسکونی برای اطفا کردن حریق ساخته نمی‌شود، اما در محدود کردن آتش تا زمانی که بتوان به طور کامل آن را مهار کرد، قابل اطمینان و تأثیرگذار است. اسپرینکلرها همچنین می‌توانند احتمال فلش اور را که رویدادی خطرناک است، کاهش دهند.

سیستم‌های اطفا حریق خودکار نه تنها اجازه دسترسی به ساختمان را برای کمک‌رسانی به ساکنان در معرض خطر می‌دهند، بلکه همچنین امکان ادامه عملیات اطفا حریق را نیز فراهم می‌کنند. پس از اتمام نصب سیستم اسپرینکلر بر اساس استانداردها، بازرسی سیستم لوله‌کشی، پمپ‌ها و مخازن سیستم را نباید فراموش کرد.

بخش‌بندی ساختمان

پارتیشن‌بندی یا بخش‌بندی ساختمان به قسمت‌های محصورشده توسط دیوارها، درب‌ها، کف‌ها و سقف‌های ضد آتش مانع از گسترش حریق می‌شود. به علاوه، انتشار دود و بخارهای سمی به مناطق مجاور ساختمان به این طریق محدود می‌شود. با پارتیشن‌بندی ساختمان می‌توان محل امنی را برای افرادی که قادر به فرار نیستند، مانند افراد مسن و معلول، فراهم کرد. دیوارهایی که برای پارتیشن‌بندی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، باید دارای درجه مقاومت مناسب در برابر آتش باشند و بتوانند یکپارچگی سازه را در هنگام حریق حفظ کنند.

حفاظت از اموال

هزینه اولیه نصب سیستم اطفا حریق ممکن است زیاد باشد، اما مزایایی که با راه‌اندازی این سیستم‌ها به دست می‌آید، هزینه‌ها را جبران خواهد کرد. از این رو، می‌توان تلفات احتمالی آتش‌سوزی را با ایجاد سطح حفاظتی بالا برای سازه کاهش داد. ایجاد مرزهای ضد آتش باعث محدود شدن آسیب‌های ساختاری می‌شود و زمان تعمیرات را پس از آتش‌سوزی به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. به طور کلی، در اینجا، تعمیرات غیرساختاری بوده و احتمالاً شامل مواردی مانند تعویض درب و پنجره‌ها، کلید و پریزها، سیم‌کشی، پوشش کف، دیوارها و سقف خواهد بود.

مزایای سیستم اطفا حریق ساختمان

مزیت اصلی سیستم‌های اطفا حریق خودکار در ساختمان این است که نیاز به فعال‌سازی یا مداخله انسانی را از بین می‌برد. این امر نه تنها باعث کاهش خطراتی می‌شود که ایمنی ساکنان را تهدید می‌کنند، بلکه همچنین برای خاموش کردن آتش در مناطق کمتر در دسترس ساختمان ایده‌آل است. به طور کلی، استفاده از سیستم اطفا حریق ساختمان چهار مزیت مهم را در پی دارد که عبارتند از:

• افزایش ایمنی
• کاهش خسارت به اموال
• کاهش هزینه بیمه
• عملکرد سریع و مؤثر

افزایش ایمنی

سیستم اطفا حریق ساختمان با شناسایی سریع آتش‌سوزی و سرکوب آن قبل از گسترش و توسعه، ایمنی ساکنان و افراد حاضر در ساختمان را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. این مداخله زودهنگام می‌تواند از بروز صدمات جلوگیری کرده و جان افراد را نجات دهد.

کاهش خسارت به اموال

آتش‌سوزی می‌تواند خسارت زیادی به ساختمان وارد کند که این امر به نوبه خود، منجر به عملیات تعمیرات پرهزینه خواهد شد. با به‌کارگیری سیستم‌ اطفا حریق در ساختمان، می‌توان گسترش آتش‌سوزی را مهار کرد و به این طریق، احتمال وارد آمدن خسارت به اموال را به حداقل رساند.

کاهش هزینه بیمه

شرکت‌های بیمه اغلب از ساختمان‌های مجهز به سیستم اطفا حریق حق بیمه کمتری دریافت می‌کنند. این بدان خاطر است که نصب و به‌کارگیری سیستم اطفا حریق ساختمان خطر صدمات گسترده را کاهش می‌دهد و به منزله تعهد برای حفظ ایمنی در مقابل حریق است.

عملکرد سریع و مؤثر

همانطور که اشاره شد، سیستم اطفا حریق ساختمان به طور خودکار عمل می‌کند. این بدان معنا است که سیستم اطفا حریق بدون نیاز به دخالت عامل انسانی، قادر به کنترل آتش‌سوزی و از بین بردن یکی از پیوندهای چهار وجهی آتش به شکلی سریع و مؤثر است.

نتیجه‌گیری:

آتش‌سوزی عنصری مخرب است که می‌تواند یک ساختمان را نابود کند، به خصوص اگر از کنترل خارج شود. آتش‌سوزی می‌تواند در زمان بسیار کمی به شدت گسترش پیدا کند و بنابراین، مهم است که از سیستم اطفا حریق مناسب در ساختمان‌ها استفاده کنیم. با تعبیه سیستم اطفا حریق ساختمان نه تنها می‌توانیم ضریب ایمنی ساختمان را افزایش دهیم، بلکه همچنین احتمال صدمات مالی و جانی و حتی مرگ و میر تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد. از مزایای سیستم اطفا حریق ساختمان می‌توانیم افزایش ایمنی جانی، کاهش خسارات مالی و کاهش هزینه‌های بیمه را نام ببریم.

سؤالات متداول سیستم اطفا حریق ساختمان