سیستم‌های اعلام حریق برای هشدار دادن به ما در مورد شرایط اضطراری طراحی شده‌اند تا بتوانیم برای محافظت از خود، کارکنان و یا در برخی موارد عموم مردم اقدامات لازم را انجام دهیم. از این سیستم‌ها در ادارات، کارخانه‌ها، ساختمان‌های عمومی و غیره استفاده می‌شود. سیستم‌های اعلام حریق به دو دسته اصلی سیستم اعلام حریق متعارف و آدرس‌پذیر تقسیم می‌شوند. چنانچه به دنبال نصب سیستم اعلام حریق در ساختمان خود هستید، شاید این سؤال برایتان پیش آمده باشد که تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف چیست؟ در این مقاله از تدبیر، مزایا و معایب هر دو نوع سیستم را مورد بحث قرار خواهیم داد تا بتوانیم به شما برای انتخاب بهترین گزینه کمک کنیم. با مجله تدبیر همراه باشید.
سیستم اعلام حریق چیست؟
قبل از آنکه وارد بحث شویم، بهتر است تعریف کنیم که سیستم اعلام حریق چیست. سیستم اعلام حریق متشکل از دستگاه‌های الکترونیکی مختلف است که با هم کار می‌کنند تا آتش‌سوزی یا سایر موارد اضطراری را شناسایی کرده و افراد حاضر در محل را در جریان قرار دهند. این سیستم‌ها همچنین بر خودشان نظارت می‌کنند، محل و منشأ هشدارها را شناسایی می‌کنند و مشکلات مربوط به اتصالات و سیم‌کشی را که ممکن است مانع از کارکرد صحیح سیستم شوند، تشخیص می‌دهند. سیستم اعلام حریق اساساً چهار عملکرد اصلی دارد که عبارتند از:
- تشخیص
- هشدار
- نظارت
- کنترل
سیستم اعلام حریق متعارف چیست؟
سیستم اعلام حریق متعارف سیستمی است که با استفاده از روش شعاعی (کابل‌های تک پایه) سیم‌کشی می‌شود. با توجه به شکل ساده این سیستم، در صورت وقوع آتش‌سوزی یا خطا، تنها منطقه یا زون (Zone) مورد نظر که در آن آتش‌سوزی یا خطا اتفاق افتاده است، مشخص خواهد شد. سیستم‌های متعارف نمی‌توانند دقیقاً محل وقوع آتش‌سوزی یا اینکه کدام دتکتور آتش‌سوزی یا خطا را ثبت کرده است، مشخص کنند. مشکل اصلی سیستم اعلام حریق متعارف آن است که عملیات عیب‌یابی را برای مهندسان اعلام حریق وقت‌گیر می‌کند. این به معنای اتلاف وقت بیشتر در محل و افزایش هزینه‌ها در هنگام تعمیر سیستم با وجود قیمت پایین دستگاه‌ها و پنل‌های اعلام حریق متعارف است.
مزایا
- قیمت پایین دستگاه‌ها
- سهولت و سادگی استفاده
- گزینه ایده‌آل برای ساختمان‌های کوچک
معایب
- برای پروژه‌های بزرگ مناسب نیست.
- آتش‌سوزی یا خطا فقط در یک منطقه نشان داده می‌شود و محل دقیق مشخص نیست.
- به کابل‌کشی بیشتری نیاز دارد.
سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر چیست؟
سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر از پیکربندی حلقه‌ای استفاده می‌کند که شامل تمام دستگاه‌های اعلام حریق از جمله آژیرها و چراغ‌های هشدار است. در پیکربندی حلقه‌ای، کابل‌کشی کمتری در مقایسه با سیستم‌های متعارف انجام می‌شود. هر دستگاه موجود در سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر، از یک پروتکل در سطح سیستم استفاده می‌کند. پروتکل زبانی است که پنل اعلام حریق از آن برای برقراری ارتباط با دستگاه‌های اعلام حریق استفاده می‌کند. پنل اعلام حریق به هر دستگاه یک شماره یا کد منحصربه‌فرد اختصاص می‌دهد که به عنوان آدرس دستگاه شناخته می‌شود. پنل اعلام حریق به طور پیوسته با دستگاه‌ها ارتباط برقرار می‌کند، بنابراین در صورت وقوع حریق، خطا یا هشدار کاذب، موقعیت دقیق آن در عرض چند ثانیه مشخص می‌شود.
مزایا
- شناسایی مکان دقیق آتش‌سوزی، خطا یا هشدار کاذب
- ظرفیت بالای سیستم
- هزینه نصب پایین‌تر
- مناسب برای انواع پروژه‌ها
- قابلیت‌های بیشتر سیستم
معایب
- دستگاه‌های میدانی قیمت بالاتری دارند.
- نصب سیستم به زمان بیشتری نیاز دارد.
تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف
سیستم‌های متعارف نخستین مدل از سیستم اعلام حریق بودند که وارد بازار شدند. سیستم‌های آدرس‌پذیر جدیدتر و پیشرفته‌تر هستند. تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف، در اصل، به نحوه ارتباط دستگاه‌های میدانی با پنل اعلام حریق برمی‌گردد. با وجود این، تفاوت‌های دیگری نیز بین این دو سیستم وجود دارد که در ادامه توضیح خواهیم داد.
سیم‌کشی
سیستم‌های اعلام حریق متعارف زون‌هایی دارند که در اصل فقط مدار هستند. برعکس، پنل اعلام حریق سیستم‌های آدرس‌پذیر در واقع از طریق یک مدار ارتباطی با هر دستگاه میدانی جداگانه ارتباط برقرار می‌کند. به عبارت دیگر، در مدل‌های آدرس‌پذیر یک سیم وجود دارد که همه دستگاه‌ها را به پنل کنترل اعلام حریق متصل می‌کند. این در حالی است که در سیستم‌های متعارف، برای هر دستگاه سیم متفاوتی وجود دارد و هر سیم به پنل کنترل اعلام حریق وصل می‌شود. در نتیجه، سیستم‌های آدرس‌پذیر به کابل‌کشی کمتری در مقایسه با مدل‌های متعارف نیاز دارند.
تشخیص موقعیت مکانی
در سیستم‌های متعارف، چندین دستگاه در یک منطقه وجود دارد، بنابراین چنانچه هر یک از دستگاه‌های موجود هشدار صادر کند، پیامی با عنوان Zone Alram در پنل کنترل نمایش داده خواهد شد. همچنین، منطقه مورد نظر با شماره آن در پنل کنترل نشان داده می‌شود. این بدان معناست که اگر هشدار به صدا درآید، منطقه هشدار به شما نشان داده خواهد شد و نه موقعیت مکانی خاص آن، زیرا هشدار ممکن است از طرف هر یک از دستگاه‌های موجود در آن مدار صادر شده باشد.
در مقابل، سیستم‌های آدرس‌پذیر این امکان را به شما می‌دهند که آدرسی را برای هر دستگاه میدانی در پنل کنترل اعلام حریق تنظیم کرده و مشخص کنید که آن دستگاه در کجا قرار دارد. این سیستم‌ها موقعیت مکانی دقیق دستگاهی که هشدار را صادر کرده است، مشخص می‌کنند. این کمک بزرگی برای اتخاذ اقدامات لازم است. به علاوه، می‌توانید هر دستگاه را به صورت جداگانه برنامه‌ریزی کنید. به عنوان مثال، اگر یک دتکتور دود و یک دتکتور کانال در کنار یکدیگر داشته باشید، می‌توانید یکی را برای ارسال هشدار و دیگری را فقط برای ارسال پیام نظارتی برنامه‌ریزی کنید.
بیشتر بخوانید: انواع سیستم های اعلام حریق
هزینه
تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف در هزینه‌ها نیز خود را نشان می‌دهد. خرید سیستم‌های اعلام حریق متعارف هزینه کمتری دارد، اما در واقع به خاطر سیم‌کشی گسترده، هزینه نصب این نوع سیستم بیشتر است. برای نصب کردن سیستم‌های متعارف به زمان و کابل‌کشی بیشتری نیاز دارید.
سیستم‌های آدرس‌پذیر از نظر عملکردی پیشرفته‌تر هستند، اما هزینه نصب آن‌ها کمتر است. اگر دقت این سیستم‌ها در تشخیص آتش‌سوزی و در نتیجه، جلوگیری از آسیب‌های بالقوه آتش‌سوزی را در نظر بگیریم، سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر می‌توانند در دراز مدت گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تری باشند. همچنین، احتمال صدور هشدار کاذب در این سیستم‌ها کمتر است که این خود یک اشتباه پرهزینه خواهد بود.
عملکرد
از نظر عملکرد، سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر پیشرفته‌تر هستند و از همین رو، امکان کنترل و انعطاف‌پذیری بیشتری را فراهم می‌کنند. این نوع سیستم‌ها را حتی تحت عنوان سیستم اعلام حریق هوشمند نیز می‌شناسند. در رابطه با صدور هشدارهای کاذب نیز سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر عملکرد بهتری دارند. البته، این بدان معنا نیست که سیستم‌های اعلام حریق متعارف عملکرد مؤثری ندارند؛ فقط در مقایسه با سیستم‌های آدرس‌پذیر، عملکرد آن‌ها محدودتر است.
نتیجه‌گیری:
سیستم‌های اعلام حریق متعارف هنوز هم در محیط‌های کوچک یا برای مشتریانی که نمی‌خواهند پول اضافی برای ارتقاء سیستم خرج کنند، استفاده می‌شوند، اما توانایی آن‌ها برای محافظت از ساختمان‌های بزرگ محدود است. سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر به طور کلی سیستم‌های ایمن‌تری هستند، زیرا می‌توانند اطلاعات دقیق‌تری را به پنل کنترل اعلام حریق ارسال کنند و در نتیجه، سرعت و دقت عملیات اطفا حریق را نیز افزایش دهند.
سؤالات متداول تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف
تفاوت اصلی سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر و متعارف چیست؟
تفاوت اصلی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف، به نحوه ارتباط دستگاه‌های میدانی با پنل اعلام حریق برمی‌گردد.
بین سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر و متعارف، کدام یک بهتر است؟
سیستم‌های متعارف ارزان‌تر بوده و برای ساختمان‌های کوچک گزینه مناسبی به حساب می‌آیند. سیستم‌های آدرس‌پذیر دقت عملکردی بالاتری دارند و برای استفاده در ساختمان‌های بزرگ بهتر هستند.
سیستم اعلام حریق چیست؟
سیستم اعلام حریق متشکل از دستگاه‌های الکترونیکی مختلف است که با هم کار می‌کنند تا آتش‌سوزی یا سایر موارد اضطراری را شناسایی کرده و افراد حاضر در محل را در جریان قرار دهند.