تدبیر: سیستم اعلام حریق آدرس پذیر یک سیستم حفاظت از حریق است که در آن هر یک از دستگاه‌های میدانی در داخل سیستم، موقعیت مکانی یا به عبارتی «آدرس» خاص خود را دارد. هر دستگاه برای تعیین محل دقیق آتش‌سوزی در ساختمان، تغییرات محیطی را فوراً تشخیص داده و سیگنال مورد نظر را به کنترل پنل اعلام حریق ارسال می‌کند. اگرچه سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر قیمت بالایی دارند، اما به سیم‌کشی کمتری در مقایسه با سیستم‌های متعارف نیاز دارند. سیستم‌های آدرس‌پذیر گزینه مناسبی برای ساختمان‌های بزرگ تجاری و صنعتی هستند و قابلیت اطمینان بالایی را ارائه می‌دهند.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر چیست؟
سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر از فناوری پیشرفته‌ای برای مشخص کردن مکان دقیق آتش‌سوزی در ساختمان استفاده می‌کنند. دستگاه‌های مختلف به همدیگر متصل هستند و به طور مداوم با کنترل پنل مرکزی سیستم ارتباط برقرار می‌کنند. دستگاه‌های میدانی مانند انواع دتکتورها از سیگنال‌های دیجیتال برای انتقال اطلاعات مهم مانند سلامت سیستم، نوع دستگاه، موقعیت مکانی، تراکم دود و غیره استفاده می‌کنند. این نوع سیستم‌های اعلام حریق هوشمند مزایای متعددی را جهت افزایش ایمنی ساختمان و کارکنان ارائه می‌دهند و می‌توانند محل دقیق حریق را مشخص کنند.
نحوه عملکرد سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر با استفاده از پیکربندی حلقه‌ای یا لوپ طراحی می‌شوند. این مدارهای حلقه‌ای که مدارهای خط سیگنال (SLC) نامیده می‌شوند، می‌توانند از دستگاه‌های راه‌انداز و اعلان‌گر متعددی پشتیبانی کنند. سیستم‌های پیشرفته از لوپ‌های SLC چندگانه پشتیبانی می‌کنند و امکان اتصال بیش از ۲۰۰ دستگاه به یک لوپ وجود دارد.
هر یک از دستگاه‌ها در سیستم آدرس‌پذیر دارای شماره سریال یا آدرسی است که به آن اختصاص داده شده تا بتوان وجود خطا یا نقص را سریع و دقیق شناسایی کرد. هنگامی که یکی از دستگاه‌های متصل‌شده به سیستم فعال می‌گردد، کد منحصربه‌فرد آن در کنترل پنل نشان داده می‌شود. این امر به نوبه خود به تعیین نوع دستگاه و محل قرارگیری دقیق آن کمک می‌کند. از آنجایی که کنترل پنل اعلام حریق آدرس پذیر به طور مداوم با دستگاه‌های میدانی در ارتباط است، تکنسین‌ها می‌توانند عیوب سیستم را به سرعت شناسایی کرده و با کارآمدی بیشتری مشکلات را حل کنند.
بیشتر بخوانید: تفاوت سیستم اعلام حریق آدرس پذیر و متعارف چیست؟
اجزای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر از اجزای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:
- کنترل پنل اعلام حریق (FACP)
- اسپرینکلرها
- بلندگوها (برای اعلام عملیات تخلیه ساختمان به افراد حاضر در محل)
- شستی اعلام حریق
- انواع دتکتورها (دود، حرارتی، گازی و شعله)
- کلیدهای کنترل فشار و جریان
- آژیر
- فلاشر
مزایای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
اگرچه سیستم‌های آدرس‌پذیر قیمت بالاتری دارند، اما مزایای متعددی را نسبت به همتای متعارف خود ارائه می‌دهند. مهم‌ترین مزایای سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر عبارتند از:
زمان پاسخ‌دهی سریع‌تر
از آنجایی که سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر اطلاعات دقیقی را در مورد وقوع آتش‌سوزی/خطا به کنترل پنل مرکزی ارسال می‌کنند، زمان پاسخ‌دهی سریع‌تر را ممکن می‌کنند. به این ترتیب، نیروهای متخصص می‌توانند با آمادگی قبلی در مورد علت و مکان دقیق آتش‌سوزی، اقدامات لازم را انجام دهند.
قابلیت اطمینان بالا
یکی دیگر از مزایای اصلی سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر، قابلیت اطمینان بالای این سیستم است. این سیستم کمتر در معرض هشدارهای کاذب ناشی از عملکرد نادرست دستگاه‌های میدانی مانند دتکتورها و سایر مشکلاتی است که می‌توانند باعث ایجاد اختلال غیرضروری در عملکرد سیستم شوند.
مقیاس‌پذیری
در مقایسه با سیستم کانونشنال، انواع آدرس‌پذیر سیستم اعلام حریق به کابل‌کشی کمتری نیاز دارند و می‌توانند به دستگاه‌های بیشتری در یک لوپ نظارت کنند. همین مزیت مقیاس‌پذیری سیستم‌های آدرس‌پذیر را به گزینه‌ای ایده‌آل برای ساختمان‌های تجاری بزرگ تبدیل می‌کند.
انعطاف‌پذیری بالا
این سیستم‌ها انعطاف‌پذیری و قابلیت سفارشی‌سازی بالایی دارند و می‌توانید آن‌ها را برای اجرای عملکردهای خاصی مانند فعال کردن سیستم اسپرینکلر، خاموش کردن سیستم HVAC و غیره برنامه‌ریزی کنید. همچنین، می‌توانید آستانه‌های سفارشی ایجاد کنید که با محیط خاص شما سازگاری بیشتری دارند.
تسهیل عملیات تعمیر و نگهداری
از آنجایی که یک سیستم آدرس‌پذیر می‌تواند دتکتورهایی که نیاز به سرویس یا تعمیر دارند را به طور دقیق مشخص کند، تکنسین‌ها می‌توانند عملیات تعمیر و نگهداری را با کارآمدی بیشتری انجام دهند. این به نوبه خود هزینه‌های نیروی کار را در طول زمان کاهش می‌دهد.
معایب سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر
مهم‌ترین عیب سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر به قیمت و هزینه آن برمی‌گردد. به طور معمول، هزینه راه‌اندازی و پیکربندی مورد نیاز برای نصب سیستم آدرس‌پذیر بیشتر از یک سیستم اعلام حریق متعارف است. این بدان خاطر است که سفارشی‌سازی سیستم برای هر ساختمان به طور قابل توجهی پیچیده‌تر از آن چیزی است که در سیستم‌های متعارف یافت می‌شود. علاوه بر این، ادغام برندهای مختلف برای پیکربندی یک پنل آدرس‌پذیر می‌تواند مشکل‌ساز باشد. به طور کلی، استفاده از سیستم‌های آدرس‌پذیر برای پروژه‌ها و ساختمان‌های کوچک از لحاظ اقتصادی مقرون‌به‌صرفه نیست. به‌کارگیری این سیستم توسط افرادی که اطلاعات کافی ندارند نیز می‌تواند به یک مشکل تبدیل شود.
کاربرد سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر برای مشاغلی که در یک محیط بزرگ قرار دارند، مناسب است. این عمدتاً به توانایی آن‌ها برای تعیین محل دقیق آتش‌سوزی بازمی‌گردد. از لحاظ قانونی، الزامی وجود ندارد که از کدام نوع سیستم اعلام حریق باید استفاده کنید. همه این‌ها به فاکتورهایی مانند اندازه ساختمان، ماهیت پروژه، سطح ریسک و بودجه شما بستگی دارد. از جمله مکان‌های ایده‌آل برای به‌کارگیری سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر می‌توان موارد زیر را نام برد.
- ساختمان‌های بزرگ
- دفاتر اداری بزرگ
- ساختمان‌های چند طبقه
- انبارها
- مدارس
- بیمارستان‌ها
- پردیس‌های دانشگاهی
- خانه‌های سالمندان
- هتل‌ها
- ساختمان‌های تاریخی
- مراکز خرید
- و…
بیشتر بخوانید: انواع سیستم های اعلام حریق
قابلیت برنامه‌ریزی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
یکی از مزایای مهم سیستم‌های اعلام حریق آدرس‌پذیر آن است که می‌توان مؤلفه‌های مختلف سیستم را طوری برنامه‌ریزی کرد که در شرایط مختلف، پاسخ‌دهی متفاوتی را ایجاد کنند. به طور کلی، این نوع سیستم را می‌توان برای ایجاد یک پاسخ «علت و معلول» برنامه‌ریزی کرد. به عنوان مثال، در ساختمان‌های بزرگ چند طبقه، می‌توان زنگ‌های هشدار را به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که با تأخیر نسبت به یکدیگر فعال شوند تا عملیات تخلیه ساختمان به ترتیب طبقات انجام شود.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر چگونه می‌تواند هشدارهای کاذب را کاهش دهد؟
هشدارهای کاذب می‌توانند باعث ایجاد وقفه در فعالیت‌های تجاری و پاسخ‌های اضطراری غیرضروری شوند. گاهی اوقات تجمع گرد و غبار یا کثیفی می‌تواند به اشتباه باعث به صدا درآمدن زنگ هشدار شود. در سیستم‌های آدرس‌پذیر، به همه دستگاه‌ها از طریق یک پنل مرکزی نظارت می‌شود. چنانچه مثلاً تجمع گرد و غبار عملکرد سنسورها را مختل کند، یک سیگنال هشدار به کنترل پنل مرکزی سیستم اعلام حریق ارسال می‌شود. با مشخص بودن موقعیت مکانی دقیق دستگاه، آن را می‌توان به راحتی و قبل از ایجاد هشدار کاذب سرویس کرد.
بیشتر بخوانید: استانداردهای اعلام حریق
کابل‌کشی و سیم‌کشی سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
به طور معمول، در سیستم‌های آدرس‌پذیر مانند سیستم اعلام حریق کانونشنال، از کابل‌های نسوز و سیلیکونی استفاده می‌کنند. چنانچه امواج الکترومغناطیسی زیاد باشد، از کابل‌های با غلاف محافظ یا به اصطلاح شیلددار استفاده می‌شود. از آنجایی که عملکرد صحیح سیستم‌های اعلام حریق حائز اهمیت زیادی است و همچنین، به دلیل حساسیت بالای این سیستم‌ها، بایستی از کابل‌های استاندارد و دارای تأییدیه LPCB استفاده شود.
همانطور که اشاره شد، برای سیم‌کشی سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر از پیکربندی حلقه‌ای یا لوپ استفاده می‌کنند. هر لوپ ممکن است به یک یا چند زون اختصاص پیدا کند. حداکثر مساحتی که یک لوپ می‌تواند از آن پشتیبانی کند، ۱۰،۰۰۰ متر مربع و طول لوپ‌ها نیز معمولاً بین ۱،۵۰۰ تا ۳،۰۰۰ متر است. مقصد اطلاعات ورودی و خروجی لوپ‌ها، کنترل پنل سیستم اعلام حریق است. به عبارت دیگر، سیگنال از کنترل پنل به سمت دستگاه‌ها ارسال می‌شود و دوباره به کنترل پنل برمی‌گردد.
سؤالات متداول سیستم اعلام حریق آدرس پذیر
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر چیست؟
سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر سیستمی است که از پیکربندی حلقه‌ای برای برقراری ارتباط با دستگاه‌های میدانی استفاده می‌کند و می‌تواند محل دقیق آتش‌سوزی را مشخص کند.
مزایای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر کدامند؟
سیستم‌های آدرس پذیر مزایای مختلفی را ارائه می‌دهند، از جمله زمان پاسخ‌دهی سریع، قابلیت اطمینان بالا، مقیاس‌پذیری، انعطاف‌پذیری بالا، قابلیت برنامه‌ریزی و سفارشی‌سازی و تسهیل عملیات تعمیر و نگهداری.
سیستم اعلام حریق آدرس پذیر برای استفاده در کدام محیط‌ها مناسب است؟
سیستم‌های آدرس‌پذیر گزینه مناسبی برای استفاده در محیط‌ها و ساختمان‌های بزرگ تجاری و صنعتی هستند.
