سیستم اعلام حریق متعارف (کانونشنال) چیست؟

تدبیر: سیستم اعلام حریق متعارف پرکاربردترین نوع سیستم‌های اعلام حریق است که با استفاده از تجهیزات میدانی، وقوع حریق را به صورت منطقه‌ای یا زون (Zone) در ساختمان مشخص می‌کند. اتصال دستگاه‌های میدانی در این نوع سیستم به روش مداربندی شعاعی یا کابل‌های تک ‌پایه صورت می‌پذیرد. ارزان بودن دستگاها و راحتی استفاده اصلی‌ترین مزایای سیستم اعلام حریق کانونشنال محسوب می‌شوند. سیستم‌های اعلام حریق متعارف گزینه مناسبی برای ساختمان‌های کوچک هستند. در ادامه، تعریف خواهیم کرد که سیستم اعلام حریق متعارف چیست، چگونه کار می‌کند و مزایای آن کدامند.

سیستم اعلام حریق متعارف چیست؟

سیستم اعلام حریق متعارف یا کانونشنال از یک یا چند مدار برای برقراری ارتباط با سنسورها استفاده می‌کند که به صورت موازی به همدیگر متصل هستند. هر یک از سنسورها یا دستگاه‌های میدانی با سیم مخصوص خود به کنترل پنل اعلام حریق متصل می‌شود. در سیستم‌های اعلام حریق متعارف، یک سر سیم را می‌توانید ببینید که به دستگاه، حسگر یا دتکتور متصل است و سر دیگر آن به کنترل پنل وصل می‌شود.

سیستم‌های متعارف از آنجایی که شکل ساده‌ای دارند، در صورت وقوع خطا یا آتش‌سوزی، تنها منطقه یا زون مورد نظر در پنل اعلام حریق مشخص خواهد شد. به عبارت دیگر، سیستم کانونشنال نمی‌تواند موقعیت مکانی دقیق سیگنال یا اینکه کدام دتکتور آتش‌سوزی خطا را ثبت کرده است، مشخص کند. در این نوع سیستم‌های اعلام حریق، از مدارهای شعاعی جداگانه برای دتکتورها، آژیرها و فلاشرها استفاده می‌شود. همچنین، به دلیل ماهیت سیستم اعلام حریق متعارف، از تجهیزات الکترونیکی ساده‌تری در آن استفاده می‌کنند.

نحوه عملکرد سیستم اعلام حریق متعارف

سیستم اعلام حریق متعارف از دستگاه‌های هشداردهنده واحد تشکیل شده است که به آن‌ها دستگاه‌های آغازگر می‌گویند. دستگاه‌های آغازگر به کنترل پنل اعلام حریق مرکزی وصل می‌شوند. هنگامی که در سیستم خطا رخ می‌دهد یا آتش‌سوزی تشخیص داده می‌شود، دستگاه آغازگر سیگنالی را به پنل کنترل اعلام حریق ارسال می‌کند که منجر به فعال‌سازی سیستم هشدار می‌شود تا افراد حاضر در محل از وقوع آتش‌سوزی مطلع شوند.

سیستم اعلام هشدار معمولاً شامل دستگاه‌های آلارم صوتی مانند آژیر و زنگ خطر و یا دستگاه‌های آلارم بصری مانند فلاشرها است. به علاوه، سیستم اعلام هشدار ممکن است از طریق ارتباط سیمی یا سلولی به سیستم مانیتورینگ وصل باشد تا بتوان ایستگاه آتش نشانی را در جریان قرار داد. البته، سیستم‌های کانونشنال چون به طور معمول در ساختمان‌های کوچک کاربرد دارند، فاقد تجهیزات مانیتورینگ اعلام حریق هستند.

اندازه سیستم اعلام حریق متعارف

سیستم‌های اعلام حریق کانونشنال با توجه به تعداد زون‌هایی که می‌توانند از آن پشتیبانی کنند، در اندازه‌های متفاوت در بازار موجود هستند. مساحت و بزرگی ساختمان مهم‌ترین فاکتوری است که هنگام انتخاب اندازه سیستم‌های اعلام حریق متعارف بایستی در نظر داشته باشیم. مدل‌های مختلف این سیستم‌ها به طور معمول توانایی پشتیبانی از ۱ تا حداکثر ۴۸ زون را دارند.

اجزای سیستم اعلام حریق کانونشنال

به طور کلی، سیستم اعلام حریق کانونشنال از پنج جزء اصلی تشکیل شده است که عبارتند از:

• کنترل پنل اعلام حریق
• دستگاه‌های راه‌انداز مانند انواع سنسورهای اعلام حریق (گازی، حرارتی، دود یا شعله)
• دستگاه‌های هشداردهنده مانند آژیرها و فلاشرها
• منبع تغذیه (اولیه و ثانویه یا پشتیبان)
• شستی‌ اعلام حریق

نکات استفاده از سیستم اعلام حریق متعارف

هنگام انتخاب و استفاده از سیستم اعلام حریق متعارف، مهم است به محیطی که در آن استفاده خواهد شد، توجه داشته باشید. به عنوان مثال، چنانچه در آب و هوای سرد از سیستم اعلام حریق استفاده خواهید کرد، به دتکتورهای دودی نیاز دارید که بتوانند در دمای پایین کار کنند. یا برای مثال، در ساختمان‌های مرتفع، به کنترل پنلی نیاز دارید که از ویژگی تخلیه ساختمان پشتیبانی کند. به طور کلی، هنگام انتخاب و استفاده از سیستم اعلام حریق متعارف، به سه نکته اصلی باید توجه داشته باشید.

1. باید تصمیم بگیرید که از چه نوع دتکتورهایی در سیستم اعلام حریق استفاده خواهید کرد.
2. باید کنترل پنلی را انتخاب کنید که با نیازهایتان متناسب باشد.
3. باید از نصب و نگهداری صحیح سیستم اعلام حریق اطمینان حاصل کنید.

مزایای سیستم اعلام حریق متعارف

سیستم اعلام حریق متعارف راهکاری قابل اعتماد برای تشخیص آتش‌سوزی، به خصوص در ساختمان‌های کوچک، و اطلاع‌رسانی به ساکنان و افراد حاضر در محل است. این نوع سیستم اعلام حریق سال‌هاست که مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیستم‌های اعلام حریق کانونشنال چند مزیت مهم را برای تشخیص زودهنگام و پیشگیری از گسترش آتش‌سوزی و متعاقباً، کاهش احتمال خسارات جانی و مالی به ارمغان می‌آورند که عبارتند از:

• قابلیت اطمینان: سیستم اعلام حریق کانونشنال در طول زمان آزمایش خود را پس داده و ثابت کرده است که از قابلیت اطمینان بالایی برخوردار است.
•  سهولت استفاده: استفاده از سیستم‌های اعلام حریق متعارف آسان است و پیچیدگی کنترلی خاصی را نمی‌طلبد.
• هزینه پایین: سیستم‌های اعلام حریق کانونشنال در مقایسه با سایر انواع آن، ارزان‌تر هستند و هزینه تعمیرات و نگهداری پایین‌تری دارند.

معایب سیستم اعلام حریق متعارف

علی‌رغم مزایایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، برخی ایرادات نیز به سیستم‌های اعلام حریق متعارف وارد است. خرید این نوع سیستم اعلام حریق، در مقایسه با سیستم اعلام حریق آدرس‌ پذیر یا سیستم اعلام حریق هوشمند، اگرچه ارزان‌تر است، اما نصب آن می‌تواند پرهزینه باشد. سیستم‌های متعارف همچنین به کابل‌کشی و سیم‌کشی بیشتری نیاز دارند و برای محیط‌های بزرگ گزینه مناسبی به حساب نمی‌آیند.

یکی از معایب بسیار قابل توجه و یا در واقع، مهم‌ترین عیب سیستم اعلام حریق متعارف، این است که چنین سیستمی نمی‌تواند موقعیت مکانی دقیق محل آتش‌سوزی را مشخص کند. اگرچه بخش‌های مختلف ساختمان به صورت زون (Zone) تقسیم‌بندی می‌شوند، اما تنها مکان وقوع آتش‌سوزی یا خطا به صورت کلی و نه دقیق در کنترل پنل نمایش داده می‌شود.

به طور کلی، معایب سیستم اعلام حریق کانونشنال شامل موارد زیر است.

• نصب و راه‌اندازی آن پرهزینه است.
• به کابل‌کشی و سیم‌کشی بیشتری نیاز دارد.
• موقعیت مکانی دقیق خطا یا آتش‌سوزی را نمی‌تواند مشخص کند.
• برای استفاده در ساختمان‌های بزرگ گزینه مناسبی نیست.

بیشتر بخوانید: انواع سیستم اعلام حریق

کاربرد سیستم اعلام حریق کانونشنال

سیستم‌های اعلام حریق متعارف یا کانونشنال را می‌توان در هر مکانی نصب کرد، اما چنانکه اشاره شد، برای استفاده در ساختمان‌های کوچک، ساختمان‌های یک طبقه و ساختمان‌هایی با لی‌اوت باز که در آن چند زون می‌توانند کل ساختمان را پوشش دهند، ایده‌آل هستند.

برخی از بهترین کاربردهای سیستم اعلام حریق متعارف عبارتند از:

• دفاتر کوچک
• مدارس کوچک
• فروشگاه‌ها
• رستوران‌ها
• ساختمان‌های تک واحدی

انواع دتکتورهای مورد استفاده در سیستم‌های اعلام حریق متعارف

از انواع مختلف دتکتورها ممکن است در سیستم‌های اعلام حریق متعارف استفاده شود. نوع دتکتور مورد نیاز بستگی به محیطی دارد که در آن نصب خواهد شد. همچنین، بایستی به دنبال به حداقل رساندن آلارم‌های کاذب باشید. به عنوان مثال، دتکتورهای دود اپتیکال در یک دفتر اداری معمولی بهترین کارکرد را خواهند داشت.

از انواع دتکتورهای زیر می‌توان در سیستم‌های اعلام حریق متعارف استفاده کرد.

• دتکتورهای دود اپتیکال
• دتکتورهای دود یونیزاسیون
• دتکتورهای حرارتی دمای ثابت
• دتکتورهای حرارتی نرخ افزایشی
• دتکتورهای مولتی سنسور
• دتکتورهای مونوکسید کربن
• دتکتورهای شعله

سؤالات متداول سیستم اعلام حریق متعارف