اسپرینکلر چیست و چگونه آتش را اطفا می‌کند؟

زمان مطالعه: ۸ دقیقه

تدبیر، اسپرینکلر یکی از تجهیزات اطفا حریق به روش اتوماتیک است که با استفاده از سری‌های آبپاش، آب را با فشار بالا در محیط تخلیه می‌کند. اسپرینکلرها معمولاً در سقف‌ها تعبیه می‌شوند تا مواد ضد حریق را به راحتی بر روی آتش پخش کنند. اسپرینکلرها در انواع گوناگونی از جمله سیستم اسپرینکلر لوله‌کشی تر، لوله‌کشی خشک، پیش‌عملگر و سیلابی در بازار موجود هستند. از اسپرینکلرها عمدتاً در خانه‌ها و محل کار و به طور کلی در محیط‌هایی استفاده می‌شود که تجهیزات حساسی مانند تجهیزات الکتریکی یا الکترونیکی وجود ندارد. آمارها نشان می‌دهند که اسپرینکلر باعث جلوگیری ۹۹ درصدی از آتش‌سوزی و بروز خسارت می‌شود. نصب اسپرینکلر به قدری مؤثر است که حدود ۳۷ درصد از آتش‌سوزی‌ها تنها با فعال شدن یک اسپرینکلر در همان ابتدا مهار می‌شوند. در اینجا، به بررسی ساختار، نحوه عملکرد، انواع و مزایای اسپرینکلر خواهیم پرداخت.

ساختار اسپرینکلر چگونه است؟

اسپرینکلر یکی از بهترین و کاربردی‌ترین سیستم‌های اطفا حریق اتوماتیک ‌(AES) است. این سیستم با آزاد کردن آب از طریق سری‌های آبپاش متصل‌شده به سیستم لوله‌کشی، آتش را در مراحل اولیه مهار می‌کند. نحوه عملکرد اسپرینکلر نیز خیلی پیچیده نیست؛ این سیستم با توجه به افزایش دمای ناگهانی محیط فعال می‌شود. پس از این که دمای محیط به حد مشخصی برسد، آبپاش‌ها فعال می‌شوند و آتش را خنثی می‌کنند. این سیستم دارای قطعات الکترونیکی حساس و آسیب‌پذیر نیست و با یک ساز و کار مقاوم، حرارت را می‌سنجد. این امر باعث می‌شود که اسپرینکلر در سخت‌ترین شرایط و آتش‌سوزی‌های شدید نیز عملکرد مفید خود را حفظ کند.

سری یا هِد اسپرینکلر که عملکرد اصلی اطفا حریق را انجام می‌دهد، از چند بخش اصلی تشکیل شده است. قاب اسپرینکلر که از مقاومت بالایی برخوردار است، به‌ عنوان محافظ و پایه‌ای برای نصب سایر اجزای اسپرینکلر مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از قاب اسپرینکلر، نوبت به حسگر مکانیکی حرارت می‌رسد. حسگر مکانیکی حرارت ساز و کاری شبیه به دماسنج‌های جیوه‌ای دارد و از این طریق حرارت آتش را تشخیص می‌دهد.

دفلکتور یکی دیگر از اجزای تشکیل‌دهنده اسپرینکلر است. این قطعه سری خروجی آب است و همانند سری دوش حمام عمل می‌کند. دفلکتور جریان آب را به مسیرهای کوچکتری تقسیم می‌کند و به‌ گونه‌ای مسیر آب را نیز تغییر می‌دهد. آخرین قطعه به‌کاررفته در اسپرینکلر، درپوش است که بین جریان آب و حسگر مکانیکی حرارت قرار می‌گیرد تا آب بدون ضرورت از سیستم تخلیه نشود.

بیشتر بخوانید: سیستم اطفا حریق آبی

اسپرینکلر چگونه فعال می‌شود؟

همانطور که اشاره کردیم، اسپرینکلر دارای یک حسگر مکانیکی برای تشخیص حرارت است که همانند دماسنج‌های جیوه‌ای دما را تشخیص می‌دهد. اما این حسگر دارای تفاوت‌های جزئی با دماسنج جیوه‌ای است. حسگر مکانیکی تشخیص حرارت اسپرینکلر از شیشه ساخته شده و درون آن الکل قرار دارد. زمانی که دمای محیط به حد مشخصی برسد، این شیشه می‌شکند و جریان آب به دفلکتور می‌رسد و از این طریق، آب بر روی آتش پاشیده می‌شود.

مایع داخل اسپرینکلر دارای چند رنگ مختلف است. هر یک از این رنگ‌ها نشان می‌دهد که شیشه الکل چه زمانی می‌شکند و اطفا حریق در چه دمایی آغاز می‌شود. این امر باعث می‌شود که اسپرینکلرها تحت هر شرایطی کاربردی باشند. برای مثال، ممکن است که آتش‌سوزی در یک پارکینگ حرارتی با دمای ۷۰ درجه سانتی‌گراد ایجاد کند، در حالی که دمای معمولی در یک کارگاه صنعتی تقریباً به همین حدود می‌رسد. در این شرایط، باید با توجه به رنگ مایع درون حسگر مکانیکی حرارت، یک اسپرینکلر متناسب با شرایط محیط را تهیه و نصب کنیم.

مایع درون حسگر حرارت اسپینکلر در رنگ‌های نارنجی، قرمز، زرد، سبز، آبی و بنفش وجود دارد. اگر الکل درون شیشه حسگر به رنگ نارنجی باشد، اسپرینکلر در دمای ۵۷ درجه سانتی‌گراد فعال می‌شود. رنگ قرمز نشان‌دهنده فعال شدن اسپرینکلر در دمای ۶۸ درجه سانتی‌گراد، زرد نشان‌دهنده دمای ۷۹ درجه سانتی‌گراد، سبز نشان‌دهنده دمای ۹۳ درجه سانتی‌گراد و رنگ آبی نشان‌دهنده دمای ۱۴۱ درجه سانتی‌گراد است. بالاترین دما نیز متعلق به رنگ بنفش است. اسپرینکلرهای دارای رنگ بنفش در دمای ۱۸۲ درجه سانتی‌گراد فعال می‌شوند و برای کاربردهای صنعتی مناسب هستند.

بیشتر بخوانید: سیستم اطفا حریق

انواع اسپرینکلر

سیستم اطفا حریق اسپرینکلر دارای انواع مختلفی است که تفاوت آن‌ها را می‌توان در نوع پاشش آب و مکانیسم فعال‌سازی مشاهده کرد. در واقع، این مدل‌ها تنها در نوع انتقال جریان آب و مکانیسم فعال‌سازی با یکدیگر تفاوت دارند و نحوه تشخیص حرارت و نصب آن‌ها یکسان است. انواع سیستم اطفا حریق اسپرینکر عبارتند از:

• اسپرینکلر تر
• اسپرینکلر خشک
• اسپرینکلر سیلابی
• اسپرینکلر پیش‌عملگر

اسپرینکلر تر

در سیستم اسپرینکلر تر، آب با فشار بسیاری از آبپاش‌ها خارج می‌شود و در زمان حریق، شاهد عملکرد نسبتاً سریع این نوع اسپرینکلر هستیم. این آب همواره با فشار زیادی در سیستم لوله‌کشی اسپرینکلر جریان دارد و در هر لحظه آماده خروج با سرعت بالایی است.

اسپرینکلر خشک

اسپرینکلر خشک برای خروج آب از هوای فشرده درون اتصالات استفاده می‌کند. زمانی که حسگر حرارت اسپرینکلر فعال می‌شود، هوای فشرده به بیرون رانده شده و از همین طریق، جریان آب شروع به حرکت می‌کند. در این مدل از سیستم اطفا حریق اسپرینکلر، بهتر است که از پمپ کمکی استفاده شود.

اسپرینکلر سیلابی

اسپرینکلرهای سیلابی در زمان آتش‌سوزی، به یکباره حجم زیادی از آب را بر روی آتش می‌پاشند. سیستم اسپرینکلر سیلابی از دستگاه‌های مستقل برای تشخیص وقوع آتش‌سوزی استفاده می‌کند. عملکرد اسپرینکلر سیلابی بسیار سریع و کارآمد است و تمام نازل‌ها یکجا فعال می‌شوند.

اسپرینکلر پیش‌عملگر

اسپرینکلر پیش‌عملگر بیشتر برای مکان‌هایی استفاده می‌شود که ممکن است آب تأثیرات مخربی داشته باشد. در این سیستم، خروج جریان آب با دستور دستگاه کنترل مرکزی سیستم اطفا حریق انجام می‌شود. این سیستم بسیار دقیق و محتاطانه عمل می‌کند، اما سرعت آن نیز کمتر از سایر سیستم‌ها است.

بیشتر بخوانید: انواع اسپرینکلر

انواع اسپرینکلر بر اساس محل نصب و نوع پاشش آب

اسپرینکلرها بر اساس محل نصب و نوع و جهت پاشش آب به چهار دسته مختلف تقسیم می‌شوند که عبارتند از:

• اسپرینکلر بالا زن
• اسپرینکلر پایین‌ زن
• اسپرینکلر مخفی
• اسپرینکلر بغل زن

اسپرینکلر بالا زن

اسپرینکلر بالا زن پرطرفدارترین مدل‌ اسپرینکلر است. همانطور که از نام آن برمی‌آید، این اسپرینکلر آب را به سمت بالا حرکت می‌دهد. آب در مسیر بالا رفتن به دفلکتور برخورد می‌کند و با شدت زیادی به سمت پایین برمی‌گردد. در اسپرینکلر بالا زن، از مدل گنبدی استفاده می‌گردد که باعث می‌شود آب به‌ صورت دورانی و با شعاع گسترده‌ای بر روی آتش پخش شده و فضای زیادی را پوشش دهد.

اسپرینکلر پایین‌ زن

اسپرینکلر پایین زن جریان آب را به طور مستقیم بر روی آتش پخش می‌کند. در این مدل اسپرینکلر، از دفلکتورهای ساده استفاده می‌شود که تنها جریان آب را تقسیم می‌کنند و تأثیری در مسیر آن ندارند. فشار آب خروجی در اسپرینکلر پایین زن بسیار بالا است و در نتیجه، آب با سرعت زیادی بر روی شعله‌های آتش پخش می‌شود.

اسپرینکلر مخفی

یکی دیگر از انواع اسپرینکلر، اسپرینکلر مخفی است که بیشتر در ساختمان‌های شیک و مجلل استفاده می‌شود. این اسپرینکلرها به‌ صورت مخفی نصب می‌شوند تا فضای مورد نظر نامتقارن به چشم نیاید. اسپرینکلرهای مخفی در سقف قرار می‌گیرند و نیازمند آن هستند که به صورت عمقی درون سقف تعبیه شوند، به‌ گونه‌ای که تنها خروجی این اسپرینکلرها را می‌توان مشاهده کرد که همسطح با سقف قرار می‌گیرد.

اسپرینکلر بغل زن

اسپرینکلر بغل زن با نام‌های اسپرینکلر دیواری یا افقی نیز شناخته می‌شود. این نوع اسپرینکلر از کناره‌های دیوار آب را می‌پاشد و برای شرایط خاصی استفاده می‌شود. برای مثال، در راهروها و دیگر مکان‌هایی که افراد زیادی رفت و آمد می‌کنند، از اسپرینکلرهای بغل زن استفاده می‌شود.

انواع اسپرینکلر بر اساس عملکرد

اسپرینکلرها را بر اساس عملکرد آن‌ها نیز دسته‌بندی می‌کنند که عبارتند از:

• اسپرینکلر واکنش سریع
• اسپرینکلر واکنش استاندارد

همانطور که می‌توان انتظار داشت، تفاوت اصلی بین اسپرینکلرهای واکنش استاندارد با واکنش سریع، سرعت فعال شدن آن‌ها است. به طور کلی، سری یا هِد اسپرینکلر زمانی فعال می‌شود که دما به حدی برسد که بالب اسپرینکلر بشکند و در نتیجه، آب به سرعت از آبپاش تخلیه می‌شود.

سری‌های اسپرینکلر واکنش سریع دارای بالب ۳ میلی‌متری هستند، در حالی که بالب هِدهای واکنش استاندارد برابر ۵ میلی‌متر است. بالب کوچکتر در اسپرینکلرهای واکنش سریع بدان معناست که بسیار سریع‌تر از اسپرینکلر واکنش استاندارد فعال می‌شوند.

اسپرینکلر واکنش سریع

اسپرینکلرهای واکنش سریع عمدتاً در محیط‌هایی که افراد زیادی در آنجا حضور دارند، مانند مدارس، ساختمان‌های اداری، مراکز بهداشتی و درمانی و غیره، مورد استفاده قرار می‌گیرند. در صورت وقوع آتش‌سوزی، نگرانی اصلی در یک ساختمان پرجمعیت، بیرون بردن ایمن افراد است.

سری‌های اسپرینکلر واکنش سریع به سرعت فعال می‌شوند، اما همچنین در مقایسه با اسپرینکلر واکنش استاندارد، آب را در ارتفاع بالاتری نسبت به سقف تخلیه می‌کنند. این کار سقف و دیوارهای اطراف را خنک می‌کند و مانع از فلاش اور و افزایش دما و شدت آتش می‌شود. این همان چیزی است که زمان لازم را برای تخلیه ایمن ساختمان فراهم می‌کند.

اسپرینکلر واکنش استاندارد

در مقایسه با اسپرینکلرهای واکنش سریع، اسپرینکلرهای واکنش استاندارد دیرتر فعال می‌شوند، اما آب را نیز به طور متفاوتی تخلیه می‌کنند. سری‌های اسپرینکلر واکنش استاندارد در جهت خیس کردن و خنک کردن مناطق اطراف آتش عمل می‌کنند. این کار منبع سوخت آتش را از بین می‌برد و سرعت گسترش شعله‌ها را کاهش می‌دهد.

اسپرینکلرهای واکنش استاندارد برای ساختمان‌های تجاری و صنعتی مانند انبارها که افراد کمی در محل حضور دارند، بهترین گزینه هستند. از آنجایی که نگرانی کمتری برای کنترل شدت آتش‌سوزی وجود دارد، آبپاش‌ها می‌توانند روی کاهش سرعت گسترش آتش و مهار خسارات احتمالی تمرکز کنند. همچنین، این امر به نوبه خود، زمان بیشتری را فراهم می‌کند تا نیروهای آتش‌نشانی به صحنه حادثه برسند.

انواع لوله‌کشی اسپرینکلر

همانطور که گفتیم، اسپرینکلر با اتصال مستقیم به جریان آب ساختمان کار می‌کند و به این طریق آتش را سرکوب می‌کند. توجه داشته باشید که می‌توان با استفاده از روش‌های متفاوتی جریان آب را به سری اسپرینکلر متصل کرد. انواع روش‌های لوله‌کشی اسپرینکلر عبارتند از:

• لوله‌کشی درختی: در روش درختی، برای لوله‌کشی آب اسپرینکلر تنها از یک مسیر آب استفاده می‌شود.
• لوله‌کشی حلقه‌ای: برای اتصال آب، سری اسپرینکلر در روش حلقه‌ای از دو مسیر آب برای اطفای حریق استفاده می‌کند.
• لوله‌کشی شبکه‌ای: در این روش، لوله‌کشی آب اسپرینکلر شامل بیش از سه مسیر مختلف است.

اگر نمی‌دانید که باید کدام یک از روش‌های لوله‌کشی درختی، حلقه‌ای و شبکه‌ای را انتخاب کنید، باید چند نکته را در نظر داشته باشید. اول اینکه انتخاب هر کدام از این روش‌های لوله‌کشی، به سیستم آب ساختمان شما بستگی دارد. برای مثال، ممکن است که در بعضی ساختمان‌ها تنها امکان استفاده از یک مسیر آب و روش درختی فراهم باشد. اما در ساختمان دیگری که اتصالات آب قوی‌تر و بیشتر است، می‌توان از سیستم شبکه‌ای یا حلقه‌ای استفاده کرد.

توجه داشته باشید که اولویت انتخاب نوع لوله‌کشی اسپرینکلر با روش‌های حلقه‌ای و شبکه‌ای است، زیرا در این روش‌های لوله‌کشی، شاهد فشار آب خوبی هستیم و از همین رو، ضریب ایمنی بهتری در اختیار خواهیم داشت. از سوی دیگر، اگر یکی از مسیرهای آب به هر دلیلی مسدود شود، سایر مسیرهای آب به سری اسپرینکلر می‌رسند و آتش را مهار می‌کنند.

پمپ گریز از مرکز در سیستم اسپرینکلر

در سیستم‌های اطفا حریق اسپرینکلر، از انواع گوناگون پمپ‌ها ممکن است استفاده شود. اما پمپ گریز از مرکز یا به انگلیسی پمپ Centrifugal رایج‌ترین نوع پمپ مورد استفاده در این دسته سیستم‌ها است.

همانطور که از نام آن برمی‌آید، در پمپ گریز از مرکز، فشار عمدتاً به وسیله نیروی گریز از مرکز یا چرخش ایجاد می‌شود. آب در پمپ‌های گریز از مرکز وارد ورودی مکنده می‌شود و به مرکز پروانه می‌رسد.

چرخش پروانه، به نوبه خود، آب را به واسطه نیروی گریز از مرکز به سمت دیواره‌ای هدایت می‌کند که آب از آنجا تخلیه می‌‌شود. پمپ‌های گریز از مرکز می‌توانند حجم زیادی از آب را کنترل کنند و در عین حال، افزایش فشار بالایی را فراهم کنند.

انواع پیکربندی پمپ گریز از مرکز در سیستم اسپرینکلر

پمپ گریز از مرکز دارای چند نوع پیکربندی مختلف است که عبارتند از:

• اسپلیت افقی
• توربینی عمودی
• خطی
• انتها مکش

پمپ گریز از مرکز اسپلیت افقی

در پمپ گریز از مرکز اسپلیت افقی یا Horizontal Split-Case،  جریان آب تقسیم شده و از طرف مقابل محفظه پمپ وارد پروانه می‌شود. همانطور که از نام آن پیداست، این یک پمپ با بدنه اسپلیت یا تقسیم‌شده است که می‌توان آن را برای عملیات تعمیرات و نگهداری باز کرد و همچنین، توسط یک شفت افقی به راه‌انداز وصل می‌شود.

پمپ گریز از مرکز توربینی عمودی

پمپ گریز از مرکز توربینی عمودی یا Vertical Turbine تنها نوع پمپ مورد تأیید استاندارد NFPA 20 است که می‌تواند با فشار مکش منفی شروع به کار کند. از این نوع پمپ‌ها می‌توان برای پمپاژ آب از منابع پایین‌دستی مانند روخانه‌ها استفاده کرد. پمپ‌های توربینی عمودی در ظرفیت‌ها و فشارهای مختلفی موجود هستند و می‌توان از آن‌ها با راه‌اندازهای دیزلی و الکتریکی استفاده کرد.

پمپ گریز از مرکز خطی

پمپ‌های گریز از مرکز خطی یا In-Line بهترین گزینه برای موارد با فضای محدود هستند. از شفت‌های هم عمودی و هم افقی می‌توان برای راه‌اندازی این پمپ‌ها استفاده کرد. پمپ‌های خطی ارزان هستند و فضای کمی را اشغال می‌کنند، اما تعمیرات آن‌ها هزینه زیادی دارد. پمپ‌های خطی ظرفیت محدودی دارند و فقط با راه‌انداز الکتریکی قابل استفاده هستند که کاربرد بالقوه آن‌ها را محدود می‌کند.

پمپ گریز از مرکز انتها مکش

پمپ گریز از مرکز انتها مکش یا End Suction دارای خروجی تخلیه عمود بر ورودی مکنده است. این پمپ‌ها نیز معمولاً ظرفیت محدودی دارند و در مقایسه با پمپ‌های اسپلیت افقی، فشرده‌تر هستند و فضای کمتری را برای نصب اشغال می‌کنند. پمپ‌های انتها مکش را می‌توان با راه‌انداز الکتریکی یا دیزلی استفاده کرد.

تعیین قطر لوله های شبکه اسپرینکلر

اندازه لوله اسپرینکلر با استفاده از محاسبات هیدرولیک بر اساس استاندارد NFPA 13D تعیین می‌شود. به طور کلی، قطر لوله اسپرینکلر از منبع تأمین آب تا آبپاش نباید کمتر از ۴/۳ اینچ (۲۰ میلی‌متر) باشد. به علاوه، قطر اتصالات رزوه‌ای در نقطه‌ای که آبپاش‌ها به لوله‌ها متصل می‌شوند، نباید کمتر از ۲/۱ اینچ (۱۵ میلی‌متر) باشد.

کاربرد اسپرینکلر چیست؟

قطعاً تا اینجا اهمیت استفاده از سیستم اسپرینکلر در ساختمان برای حفاظت از حریق به شما ثابت شده است. در ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری به کرات از این سیستم استفاده می‌شود. از سوی دیگر، در فضاهایی مانند سینماها، آمفی‌ تئاتر و سالن‌های گردهمایی و کنسرت که شاهد جمعیت زیادی در آن‌ها هستیم، از این سیستم استفاده می‌شود تا از گسترش حریق و وقوع فاجعه جلوگیری شود. علاوه بر موارد ذکرشده، در کارخانجات و کارگاه‌ها نیز این سیستم اطفا حریق مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تمام کارخانه‌ها و بیشتر کارگاه‌های تولیدی، دستگاه‌ها و موادی وجود دارند که می‌توانند خیلی سریع آتش بگیرند و فاجعه‌آفرین باشند. از همین رو، در این فضاها نیز از سیستم اسپرینکلر استفاده می‌شود.

به طور کلی، از موارد کاربرد سیستم اسپرینکلر می‌توانیم موارد زیر را نام ببریم.

• ساختمان‌های مسکونی
• ساختمان‌های اداری
• فرودگاه‌ها
• بیمارستان‌ها
• کارخانجات
• هتل‌ها
• مدارس
• آزمایشگاه‌ها
• ساختمان‌های تجاری
• انبارها
• سالن‌های سینما و تئاتر
• و…

مزایای سیستم اطفا حریق اسپرینکلر

اسپرینکلر یک سیستم اطفا حریق بسیار کاربردی و مؤثر است که می‌تواند از بروز خسارات آتش‌سوزی جلوگیری کند. آمارها نیز نشان می‌دهند که نصب این سیستم تا ۹۹ درصد از بروز آتش‌سوزی جلوگیری می‌کند. اما جالب است بدانید که مزایای نصب اسپرینکلر تنها به این موارد ختم نمی‌شود. نصب اسپرینکلر در ساختمان مزایای دیگری نیز دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

کاهش هزینه بیمه

شرکت‌های بیمه هزینه زیادی را از ساختمان‌های ناایمن دریافت می‌کنند. در واقع، نرخ ارائه خدمات شرکت‌های بیمه به ساختمان‌های ناایمن نسبت به ساختمان‌های ایمن، بسیار بیشتر است. در چنین شرایطی، با نصب اسپرینکلر می‌توانید ساختمان خود را ایمن‌سازی کنید و هزینه سالانه بیمه را کاهش دهید. نصب اسپرینکلر می‌تواند در کاهش نرخ بیمه تا حدود ۲۵ درصد مؤثر باشد.

افزایش ارزش ملک

یکی از ملاک‌های اصلی ارزش‌گذاری و خرید و فروش املاک، سطح ایمنی و مقاومت آن‌ها در برابر حوادث است. به‌ خصوص اگر در شهرهای بزرگ به دنبال خرید و فروش ملک باشید، ملک‌های دارای ایمنی بالاتر در اولویت قرار می‌گیرند و قیمت بالاتری دارند. شما هم می‌توانید با نصب سیستم اطفا حریق اسپرینکلر و ایمن‌سازی ساختمان در برابر آتش‌سوزی، ارزش ملک خود را تا حدود قابل توجهی افزایش دهید.

کاهش خسارت مالی

آتش‌سوزی بسیار سریع و در سکوت رخ می‌دهد و این امر باعث می‌شود که کمتر کسی بتواند از آن جلوگیری کند. این حادثه می‌تواند جان انسان‌ها را بگیرد و خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به اموال شما وارد کند. در چنین شرایطی، با نصب اسپرینکلر می‌توان خسارت‌های جانی آتش‌سوزی را به حداقل رساند. خسارت‌های مالی آتش‌سوزی نیز با نصب اسپرینکلر تا ۹۰ درصد کاهش پیدا می‌کند.

دوام بسیار بالا

نصب اسپرینکلر انتخابی است که اگر از هر سو به آن نگاه کنیم، مزایای اقتصادی بیشتری را برای ما به ارمغان می‌آورد. یکی از بزرگترین مزیت‌های نصب این سیستم در ساختمان، عمر و دوام بالای آن است. این سیستم‌ها می‌توانند به طور متوسط بین ۳۰ تا ۵۰ سال عمر کنند و کارایی و کیفیت خود را از دست ندهند. از طرف دیگر، این سیستم اطفای حریق به سرویس دوره‌ای نیازی ندارد و هزینه‌های اضافی برایتان در پی نخواهد داشت.

هزینه نصب سیستم اسپرینکلر

برای محاسبه هزینه نصب سیستم اسپرینکلر باید چند مورد را در نظر داشته باشید. قطعات اسپرینکلر با توجه به مدل و برند انتخابی دارای قیمت‌های متفاوتی هستند که باید در نظر داشته باشید. پس از خرید قطعات، نوبت به هزینه‌های نصب و راه‌اندازی می‌رسد. اتصالات آب و لوله‌کشی، بیشترین هزینه را در راه‎‌اندازی اسپرینکلر به خود اختصاص می‌دهند. علاوه بر این، نصب پمپ، کنده‌کاری در سقف یا دیوار و دستمزد نصاب را نیز باید به عنوان بخشی از هزینه‌ها مد نظر قرار دهید.

در کل، نصب سیستم اطفا حریق اسپرینکلر هزینه زیادی را به شما تحمیل نمی‌کند. به علاوه، این هزینه در مقابل مزایایی که برای مقابله با خسارت‌های ناشی از آتش‌سوزی به دست می‌آورید، اصلاً به چشم نمی‌آید. همچنین، با کاهش هزینه‌های بیمه و افزایش ارزش ساختمان، می‌توان نصب این سیستم را تصمیمی سودآور دانست که می‌توانید در کوتاه‌ مدت و طولانی‌ مدت در هزینه‌هایتان صرفه‌جویی کنید.

بیشتر بخوانید: انواع سیستم اطفا حریق

نکات مهم خرید اسپرینکلر

در هنگام خرید اسپرینکلر باید به تاریخ ساخت آن توجه داشته باشید و از کیفیت آن اطمینان حاصل کنید. اسپرینکلرها دارای عمر ۳۰ تا ۵۰ ساله هستند، بنابراین هر چقدر که زمان بیشتری از ساخت این تجهیزات گذشته باشد، مدت‌زمان کمتری را می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. علاوه بر این، باید توجه داشته باشید که طبق نوع کاربری و دمای عادی محیط، یکی از اسپرینکلرها را با رنگ مناسب انتخاب کنید تا در زمان آتش‌سوزی، سیستم اطفا حریق عملکرد دقیقی داشته باشد. جنس مصالح به‌کاررفته در ساخت سازه یکی دیگر از فاکتورهای مهمی است که هنگام خرید اسپرینکلر باید به آن توجه داشته باشید.

به طور کلی، هنگام خرید اسپرینکلر بایستی به چند فاکتور مهم توجه داشته باشید که عبارتند از:

• نوع کاربری محیط
• نوع سیستم اسپرینکلر
• نوع هِد اسپرینکلر و مکانیسم آزادسازی
• هزینه نصب اسپرینکلر
• منبع تأمین آب

باورهای غلط و نادرست درباره اسپرینکلر

سیستم‌های اسپرینکلر بدون شک یکی از اولین و مهم‌ترین خطوط دفاعی در برابر آتش هستند. با این حال، باورهای غلط و نادرستی در مورد این نوع سیستم‌های حفاظت از حریق وجود دارد که ممکن است باعث شود برخی افراد برای به‌کارگیری آن‌ها دچار تردید شوند. در اینجا، به سه باور غلط و نادرست اما رایج درباره اسپرینکلرها خواهیم پرداخت.

سیستم‌های اسپرینکلر آتش را خاموش می‌کنند

بسیاری از مردم فکر می‌کنند که عملکرد اصلی سیستم‌های اسپرینکلر، خاموش کردن آتش است. اما در واقع، سیستم‌های اسپرینکلر طراحی شده‌اند که آتش را با کاهش سرعت انتشار گرما مهار کنند. خنک کردن آتش به جلوگیری از گسترش آن کمک می‌کند. اینکه اسپرینکلر تا چه حدی می‌تواند آتش را کنترل کند، تا حد زیادی به مواد در حال سوختن، اندازه فضا و اینکه آیا شعله در برابر جریان آب محافظت می‌شود یا خیر بستگی دارد. به عنوان مثال، سیستم‌های اسپرینکلر ممکن است بتوانند آتش‌سوزی کوچک مواد سلولزی آزادسوز مانند کاغذ و چوب را خاموش کنند. در مقابل، آتش‌سوزی‌های بزرگ موادی مانند پلاستیک که به سرعت و در دمای بالا می‌سوزند، ممکن است به طور کامل خاموش نشوند.

با کشیدن اهرم هشدار حریق، سیستم اسپرینکلر فعال می‌شود

فیلم‌های سینمایی باعث شده‌اند این باور غلط در مردم به وجود آید که کشیدن اهرم هشدار حریق به طور خودکار سیستم اسپرینکلر را فعال می‌کند. در واقع، چنین اتفاقی تنها در صورتی رخ می‌دهد که سیستم اسپرینکلر به گونه‌ای طراحی شود که دارای این ویژگی باشد و به ندرت اینگونه است. همانطور که گفته شد، سری آبپاش دارای یک عنصر حرارتی است که در دمای خاصی ذوب می‌شود یا می‌شکند. اگر حرارت ناشی از آتش به اندازه‌ای باشد که حسگر حرارتی را فعال کند، اسپرینکلرها وارد عمل شده و آب را تخلیه می‌کنند.

در صورت آتش‌سوزی، تمام اسپرینکلرها فعال می‌شوند

این شاید فراگیرترین تصور غلط درباره اسپرینکلرها باشد. سیستم‌های اسپرینکلر اساساً طوری طراحی می‌شوند که بر اساس نزدیکی به آتش فعال شوند. اغلب، تنها اسپرینکلرهای مجاور آتش فعال می‌شوند تا به کاهش آسیب‌های ناشی از تخلیه آب نیز کمک کنند. البته، چنانکه قبلاً گفته شد، نوعی از سیستم اسپرینکلر (سیستم سیلابی) وجود دارد که تمام اسپرینکلرها به طور همزمان فعال می‌شوند. اما به طور کلی، این نوع اسپرینکلر به ندرت نصب می‌شود، مگر در مکان‌های بسیار خاص (مانند آشیانه هواپیما) که آتش‌سوزی می‌تواند بسیار مخرب باشد.

با اسپرینکلر خسارات آتش‌سوزی را به صفر برسانید

سالانه هزاران آتش‌سوزی در نقاط مختلف جهان گزارش می‌شوند که بسیاری از آن‌ها در ساختمان‌های بدون سیستم اطفا حریق رخ می‌دهند. آتش‌نشانان هر چقدر هم که در کار خود حرفه‌ای باشند، به‌ خاطر محدودیت‌های زمانی و فیزیکی نمی‌توانند در بسیاری از موارد آتش را مهار کنند و از بروز خسارت جلوگیری کنند. در چنین شرایطی، استفاده از یک سیستم ایمنی حریق خودکار و کاربردی می‌تواند به مهار آتش در مراحل اولیه و جلوگیری از خسارت‌های بیشتر کمک کند. اسپرینکلر یکی از این سیستم‌ها است که می‌تواند به‌ خوبی از عهده چنین مسئولیتی برآید.

اسپرینکلر طی چندین دهه به‌ عنوان یکی از رایج‌ترین سیستم‌های اطفا حریق در جهان، کارایی خود را نشان داده است. شاید جالب باشد که بدانید طبق آمار رسمی، سالانه بیش از چهل میلیون اسپرینکلر در سراسر جهان خریداری و نصب می‌شوند. از سوی دیگر، در بسیاری از مناطق دنیا، نصب این سیستم اطفای حریق برای افزایش ایمنی شهروندان اجباری است و توسط نهادهای دولتی پیگیری می‌شود.

نتیجه‌گیری:

سیستم اطفا حریق اسپرینکلر یک روش فعال برای حفاظت از حریق است که با استفاده از مخزن آب، فشار و دبی کافی را برای سیستم لوله‌کشی که اسپرینکلرهای آتش نشانی به آن وصل می‌شوند، تأمین می‌کند. اسپرینکلرها به طور گسترده از خانه‌های مسکونی گرفته تا مراکز اداری، ساختمان‌های تجاری و کارخانجات به کار گرفته می‌شوند. سیستم‌های اسپرینکلر به انواع مختلفی مانند سیستم تر، خشک، پیش‌عملگر و سیلابی طبقه‌بندی می‌شوند که با توجه به نوع محیط و خطرات آتش‌سوزی، کاربرد دارند. سیستم‌های اسپرینکلر به طور کلی دوام بسیار بالایی دارند و مزایای مهمی مانند کاهش خسارات مالی، کاهش هزینه‌های بیمه و افزایش ارزش ملک را به ارمغان می‌آورند.

سؤالات متداول سیستم اطفا حریق اسپرینکلر