فلش اوور یا به انگلیسی Flashover را خطرناک‌ترین لحظه در هنگام حریق می‌دانند. زمانی که مواد آلی خاصی گرما دریافت می‌کنند، دچار تجزیه حرارتی می‌شوند و گازهای قابل اشتعال آزاد می‌کنند. فلش اور زمانی رخ می‌دهد که اکثر سطوح موجود در یک فضا تا حدی گرم می‌شوند که می‌توانند خود به خود آتش بگیرند و متعاقباً، گازهای قابل اشتعال تولید می‌کنند. برای اتفاق افتادن این پدیده به دمایی در حدود ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد برای مواد قابل احتراق معمولی نیاز است. ما در ادامه به شما خواهیم گفت که فلش اور چیست، انواع آن کدامند، برای به تأخیر انداختن ان چه اقداماتی می‌توان انجام داد و مهم‌تر اینکه بهترین خاموش‌کننده برای جلوگیری از وقوع این پدیده کدام گزینه است. با مجله تدبیر همراه باشید.
فلش اور چیست؟
در یک کلام، فلش اور یعنی اشتعال تقریباً همزمان بیشتر مواد قابل احتراق موجود در یک محیط بسته که مستقیماً در معرض حریق قرار دارند. اجازه دهید با یک مثال تعریف روشن‌تری از فلش اور چیست، داشته باشیم. آتش‌سوزی مبلمان خانه را در نظر بگیرید. آتش‌سوزی قسمتی از مبلمان می‌تواند یک لایه دود داغ ایجاد کند که در سرتاسر سقف اتاق پخش می‌شود. این لایه دود شناور داغ عمقاً رشد می‌کند، زیرا توسط دیوارهای اتاق محصور شده است. گرمای تابش‌شده از این لایه، سطح مواد قابل احتراق موجود در اتاق را که مستقیماً در معرض حریق قرار دارند، گرم کرده و باعث انتشار گازهای قابل اشتعال از طریق فرآیند پیرولیز می‌شود. زمانی که دمای گازهای قابل اشتعال به قدر کافی افزایش پیدا کند، این گازها خود به خود می‌توانند مشتعل شوند.
انواع فلش اور
حال که تعریف کردیم فلش اور چیست، به بررسی انواع آن می‌پردازیم. بر اساس میزان ماده سوختنی پیرولیزشده یا به عبارت دیگر میزان گازهای قابل اشتعال تولیدشده و همچنین میزان اکسیژن موجود در محیط، فلش اور می‌تواند با شدت متفاوتی رخ دهد. اصطلاح فلش اور را برای تطابق با تعاریف علمی پذیرفته‌شده اروپایی و آمریکایی آن، به شرح ذیل طبقه‌بندی می‌کنند.
- فلش اور ضعیف یا Lean Flashover
- فلش اور قوی یا Rich Flashover
- فلش اور تأخیری یا Delayed Flashover
- فلش اور قوی و داغ یا Hot Rich Flashover
فلش اور ضعیف یا Lean Flashover
Lean Flashover که به آن رول اور (Rollover) نیز گفته می‌شود، عبارت است از مشتعل شدن لایه گازی جمع‌شده در زیر سقف که می‌تواند کل محیط را دربرگیرد. در این حالت، نسبت سوخت به هوا کمتر از میزان مورد نیاز برای اشتعال‌پذیری است. به عبارت دیگر، در حالت Lean Flashover با کمبود اکسیژن روبرو هستیم.
فلش اور قوی یا Rich Flashover
Rich Flashover زمانی اتفاق می‌افتد که گازهای قابل اشتعال در ناحیه فوقانی لایه اشتعال‌پذیر تجمع می‌یابند. این حالت می‌تواند در محیط‌هایی اتفاق بیافتد که آتش به دلیل کمبود اکسیژن فروکش کرده است. منبع اشتعال در اینجا می‌تواند یک جسم در حال سوختن باشد که به خاطر حرارت پیرولیز همچنان ادامه دارد، اما شعله‌ای دیده نمی‌شود. این پدیده را بک درفت نیز می‌نامند.
فلش اور تأخیری یا Delayed Flashover
Delayed Flashover زمانی به وقوع می‌پیوندد که ابر دود خاکستری خنک می‌شود، اما به محض خروج از فضایی که دچار حریق شده است، به یکباره مشتعل می‌شود. در اینجا، یک وضعیت فرار به وجود می‌آید که تعادل اکسیژن و سوخت را به هم می‌زند. اگر احتراق در وضعیتی ایده‌آل اتفاق بیافتد، نتیجه می‌تواند بروز یک انفجار شدید باشد.
فلش اور قوی و داغ یا Hot Rich Flashover
Hot Rich Flashover زمانی اتفاق می‌افتد که دود حاوی گازهای قابل اشتعال داغ با ترکیب درصدی بیشتر از حد نیاز برای احتراق و دمایی بالاتر از دمای احتراق به بیرون خارج می‌شود. در اینجا، رقیق شدن دود با هوا می‌تواند باعث شود که خود به خود مشتعل گردد. شدت انفجار می‌تواند به حدی باشد که آتش به بیرون زبانه بکشد و دوباره به فضای داخلی برگردد. در اصطلاح عامیانه، به این حالت خود اشتعالی نیز می‌گویند که در حقیقت، نوع دیگری از اشتعال گازهای حریق است.
اگر برای شما هم این سوال پیش آمده است که تفاوت فلش اوور و بک درفت چیست؟ پاسخ را در لینک زیر مشاهده کنید.
چگونه وقوع فلش اور را به تأخیر بیاندازیم؟
در این قسمت از مبحث فلش اور چیست، راه‌های به تأخیر انداختن این پدیده را توضیح خواهیم داد. سه راه برای به تأخیر انداختن فلش اور وجود دارد که در ادامه آن‌ها را شرح می‌دهیم.
انجام تهویه
شما می‌توانید با باز کردن درها و پنجره‌های اتاقی که دچار حریق شده است، گرمای انباشته‌شده در درون اتاق را آزاد کنید. زمانی که آتش‌سوزی در مراحل اولیه قرار دارد و دود داخل اتاق هنوز خیلی داغ نشده است، انجام تهویه مؤثرترین روش برای به تأخیر انداختن فلش اور است. این روش با آزاد کردن گرمای داخل اتاق و کند کردن اثر بازخورد تابشی، متعاقباً فلش اور را به تأخیر می‌اندازد. با انجام تهویه همچنین می‌توان قدرت دید در داخل اتاق‌های پر از دود را برای عملیات جستجو بهبود بخشید.
عدم انجام تهویه
روش دوم عکس روش اول است که با تهویه نکردن و بستن درها و پنجره‌های اتاق در حال سوختن، می‌توانید فلش اور را به تأخیر بیاندازید. با انجام ندادن تهویه، اکسیژن‌رسانی به آتش را متوقف می‌کنید که سرعت احتراق را کاهش می‌دهد. این امر به نوبه خود باعث کاهش تجمع گرما در داخل اتاق خواهد شد که فلش اور را به تأخیر می‌اندازد. از این روش ممکن است زمانی استفاده شود که در استفاده از شلنگ‌های آتش نشانی تأخیر به وجود آمده است و همه افراد اتاق در حال سوختن را ترک کرده‌اند.
خاموش‌کننده‌های دستی
استفاده از خاموش‌کننده‌های دستی معمولی می‌تواند به طور موقت حرارت اتاق در حال سوختن را پایین بیاورد و فلش اور را به تأخیر بیاندازد. برای جلوگیری از وقوع این پدیده خطرناک، توصیه می‌شود از خاموش‌کننده‌های بیوورسال استفاده کنید. در بخش بعدی خواهیم گفت که چرا.
بیوورسال بهترین خاموش‌کننده دستی برای جلوگیری از فلش اور
خاموش‌کننده بیوورسال لقب قوی‌ترین ماده اطفای حریق دنیا را یدک می‌کشد و با توجه به فناوری منحصربه‌فرد مورد استفاده در آن، برای مقابله با انواع حریق در کلاس‌های A، B، C و F کاربرد دارد. این خاموش‌کننده مدرن همچنین با قدرت و سرعت بسیار بالا می‌تواند آتش‌های پرحجم را خاموش کند. ماده خاموش‌کننده بیوورسال با محاصره کردن آتش و کاهش متعاقب دما، محیط را خنک کرده و از بروز فلش اور جلوگیری می‌کند. از این رو، متخصصان بیوورسال را بهترین خاموش‌کننده دستی برای جلوگیری از وقوع پدیده خطرناک فلش اور می‌دانند. برای آشنایی کامل با این محصول منحصربه‌فرد و یا دریافت مشاوره رایگان، از طریق دکمه‌های زیر می‌توانید اقدام کنید.
سؤالات متداول فلش اور چیست؟
فلش اور چیست؟
فلش اور یعنی اشتعال تقریباً همزمان بیشتر مواد قابل احتراق موجود در یک محیط بسته که مستقیماً در معرض حریق قرار دارند.
برای به تأخیر انداختن فلش اور چه کاری می‌توان انجام داد؟
انجام تهویه، عدم انجام تهویه و استفاده از خاموش‌کننده‌های دستی سه راهکار برای به تأخیر انداختن فلش اور هستند.
بهترین خاموش‌کننده برای جلوگیری از فلش اور کدام گزینه است؟
متخصصان بر این باور هستند که بیوورسال بهترین خاموش‌کننده برای جلوگیری از فلش اور است.
