تدبیر، آتش‌سوزی یک تهدید جدی و حتی مرگبار است که می‌تواند در هر زمانی اتفاق بیفتد. چه یک آتش‌سوزی کوچک در آشپزخانه یا یک آتش‌سوزی بزرگ در یک مرکز صنعتی باشد، دانستن اینکه چگونه در هنگام آتش‌سوزی واکنش مناسب نشان دهید، می‌تواند تفاوتی بین زندگی و مرگ ایجاد کند. به همین دلیل مهم است که باید کپسول‌های اطفا حریق مناسبی در خانه یا محل کار در دسترس باشند. با این حال، همه آتش‌ها به طور یکسان ایجاد نمی‌شوند. برای اطمینان از آمادگی کامل و انتخاب مناسب‌ترین کپسول اطفا حریق برای مهار هر آتش‌سوزی به وجود آمده، در این مقاله، با کلاس های آتش و نکات ایمنی در برابر آتش‌سوزی در خانه و محل کار آشنا می‌شویم.
آشنایی با کلاس های آتش
قبل از اینکه به نکات فنی و ایمنی کپسول‌های آتش‌نشانی بپردازیم، درک کلاس های آتش مختلف بسیار مهم است. این آگاهی و شناخت نه تنها در تعیین نوع صحیح کپسول اطفا حریق برای جلوگیری از گسترش آتش، بلکه در تعیین اقدامات مناسب در مواقع اضطراری آتش‌سوزی بسیار ضرورت دارد.
پنج دسته اصلی آتش‌سوزی وجود دارند که هر کدام بر اساس نوع سوختن طبقه‌بندی می‌شوند. به طور خلاصه آتش‌سوزی‌های کلاس A شامل مواد جامد و خشک مانند کاغذ، چوب و منسوجات، آتش‌سوزی کلاس B شامل مایعات قابل اشتعال مانند بنزین و روغن، کلاس C شامل گازهای قابل احتراق، کلاس E شامل تجهیزات الکتریکی مانند رایانه‌ها و لوازم خانگی کلاس D شامل فلزات قابل اشتعال مانند منیزیم و پتاسیم و در نهایت، آتش‌های کلاس F شامل روغن‌ها و چربی‌های پخت‌وپز می‌شوند.
بطور خلاصه انواع گروه آتش عبارتند از:
- کلاس A ( مواد خشک )
- کلاس B (روغن ها )
- کلاس C ( گازها )
- کلاس D ( فلزات )
- کلاس E ( الکتریسیته )
- کلاس F ( روغن خوراکی )
دانستن کلاسهای مختلف آتش‌سوزی در تعیین روش صحیح اطفا حریق و نوع کپسول خاموش‌کننده مورد استفاده ضروری است. به این دلیل که استفاده از خاموش‌کننده نامناسب می‌تواند وضعیت را بدتر کند و حتی جان افراد را به خطر بیندازد. به ین ترتیب، داشتن یک درک کلی و اساسی از کلاسهای آتش برای اطمینان از انجام اقدامات ایمنی مناسب در مواقع اضطراری آتش‌سوزی بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید: انواع آتش
آتش کلاس A و کپسول‌های مناسب
در طبقه‌بندی کلاس A آتش‌هایی قرار دارند که از سوختن مواد قابل احتراق معمولی مانند چوب، کاغذ یا پارچه به وجود می‌آیند. خاموش کردن این نوع حریق‌ها معمولا با استفاده از کپسول آتش‌نشانی مناسب آسان می‌باشد. متداول‌ترین کپسول آتش‌نشانی مورد استفاده برای آتش‌سوزی کلاس A، خاموش‌کننده پایه آب است.
خاموش‌کننده‌های پایه آب در اطفا حریق کلاس های آتش A موثر هستند. زیرا عملکرد آن‌ها به‌صورت خنک کردن آتش و حذف منبع گرما است. علاوه بر خاموش‌کننده‌های پایه آب، برای آتش‌سوزی‌های کلاس A می‌توان از خاموش‌کننده‌های پایه فوم نیز استفاده کرد. این خاموش‌کننده‌ها با خفه کردن آتش و ایجاد مانعی بین منبع سوخت و گرما کار می‌کنند.
توجه به این نکته مهم است که استفاده از نوع نامناسب خاموش‌کننده در آتش کلاس A در واقع می‌تواند وضعیت را بدتر کند. به‌عنوان مثال، استفاده از خاموش‌کننده CO2 در آتش‌سوزی کلاس A می‌تواند باعث گسترش مواد در حال سوختن شود و کنترل آتش را سخت‌تر کند. همیشه مهم است مطمئن شوید که خاموش‌کننده مناسب را برای نوع آتشی که با آن سروکار دارید انتخاب کرده‌اید. هنگام استفاده از خاموش‌کننده پایه آب، همچنین به یاد داشته باشید که آب رسانای الکتریسیته است. بنابراین هرگز نباید از آن در آتش‌سوزی‌های الکتریکی یا آتش‌سوزی‌های حاوی مایعات قابل اشتعال استفاده شود.
آتش کلاس B و خاموش کننده مناسب
آتش‌سوزی‌های کلاس B شامل مایعات و گازهای قابل اشتعال مانند بنزین، پروپان یا روغن است. این آتش‌سوزی‌ها به‌ویژه خطرناک هستند، زیرا می‌توانند به سرعت و به‌طور غیرقابل پیش‌بینی گسترش یابند و حتی می‌توانند تحت شرایط خاصی منفجر شوند.
برای اطفا حریق کلاس B، استفاده از نوع مناسب آتش‌نشانی مهم است. آتش‌سوزی‌های کلاس B به یک کپسول آتش‌نشانی نیاز دارند که برای مایعات و گازهای قابل اشتعال درجه‌بندی شده باشد، مانند کپسول فوم یا دی اکسید کربن. این خاموش‌کننده‌ها با خفه کردن شعله‌ها و جلوگیری از رسیدن اکسیژن به آتش کار می‌کنند.
توجه به این نکته ضروری است که همه کپسول‌های آتش‌نشانی یکسان ساخته نمی‌شوند. استفاده از نوع نامناسب خاموش‌کننده در واقع می‌تواند وضعیت را بدتر کرده و شما و دیگران را در معرض خطر قرار دهد. همیشه برچسب‌ها و دستورالعمل‌های روی کپسول آتش‌نشانی خود را بخوانید و مطمئن شوید که برای نوع آتشی که می‌خواهید خاموش کنید مناسب است.
علاوه بر در اختیار داشتن نوع مناسب کپسول آتش‌نشانی، داشتن یک برنامه محکم برای مقابله با آتش‌سوزی کلاس B نیز مهم است. اطمینان حاصل کنید که همه افراد در خانه یا محل کار شما می‌دانند که در صورت آتش‌سوزی چه کاری انجام دهند و تمرینات آتش‌نشانی را به طور منظم تمرین کنید تا مطمئن شوید که همه آماده هستند. با انجام این مراحل، می‌توانید از آتش‌سوزی کلاس B جلوگیری کنید و در مواقع اضطراری خود و دیگران را ایمن نگه دارید.
آتش کلاس C و خاموش کننده آن
کلاس های آتش C آتش‌سوزی ناشی از گازهای قابل اشتعال است. متداول‌ترین گازهای قابل اشتعال در آتش‌سوزی کلاس C شامل پروپان، بوتان و متان هستند. گازهای قابل اشتعال، چه در سیلندرها و چه در مخازن ذخیره‌سازی حجیم نگهداری شوند، در صورت عدم نگهداری صحیح خطر آتش‌سوزی قابل توجهی دارند و مانند آتش کلاس B، به ندرت قابل کنترل در نظر گرفته و همچنین معمولا در آتش‌سوزی‌های بسیار خطرناک دسته‌بندی می‌شوند. علاوه بر این، از آنجایی که گازهای قابل اشتعال اغلب سنگین‌تر از هوا هستند، می‌توانند مسافت قابل توجهی را تا منبع احتراق طی کنند. به این معنی که آتش می‌تواند به سرعت منتشر و گسترش بیابد و اغلب باعث انفجار شود. زیرا گازها می‌توانند به‌شدت فوران کنند.
آتش‌سوزی‌های کلاس C بیشتر در محیط‌هایی مانند کارخانه‌های شیمیایی و انبارهای صنعتی رخ می‌دهند که مقادیر زیادی گازهای قابل اشتعال را ذخیره و استفاده می‌کنند. با این حال، از آنجایی که این گازها در سیستم‌های گرمایشی نیز استفاده می‌شوند، در بسیاری از مکان‌های دیگر از جمله بیمارستان‌ها، مدارس و خانه‌ها نیز خطرآفرین هستند.
آتش گروه D و کپسول آتش نشانی مناسب
آتش‌های کلاس D از این جهت منحصربه‌فرد هستند که به سوختن فلزات قابل اشتعال مانند منیزیم، تیتانیوم، سدیم و پتاسیم مربوط می‌شوند. این آتش‌ها می‌توانند بسیار خطرناک باشند و خاموش کردن آن‌ها دشوار است. به همین دلیل باید با یک کپسول آتش‌نشانی مناسب کلاس D مهار شوند.
توجه به این نکته مهم است که هرگز نباید از آب برای خاموش کردن آتش کلاس D استفاده کنید. به این دلیل که با واکنش فلز با آب و انتشار گاز قابل اشتعال در واقع آتش بیشتر و شعله‌ورتر می‌شود. کپسول‌های آتش‌نشانی کلاس D به طور خاص برای کنترل این نوع آتش‌سوزی‌ها طراحی شده‌اند و از یک عامل پودر خشک برای خاموش کردن شعله‌ها و جلوگیری از احتراق مجدد فلز استفاده می‌کنند. این خاموش‌کننده‌ها اغلب در محیط‌های صنعتی مانند آزمایشگاه‌ها، کارخانه‌ها و کارخانه‌های تولیدی یافت می‌شوند که فلزات قابل اشتعال وجود دارند.
باید مطمئن شوید که برای نوع خاصی از آتش‌سوزی که ممکن است در محل کار یا خانه خود با آن مواجه شوید، نوع مناسب خاموش‌کننده را در اختیار دارید. در مورد آتش‌سوزی‌های کلاس D، داشتن تجهیزات مناسب می‌تواند به معنای تفاوت بین یک حادثه جزئی و یک رویداد فاجعه‌بار باشد. از این رو حتما خود را در مورد انواع کلاس های آتش و خاموش‌کننده‌های موجود آموزش دهید تا در مواقع اضطراری آماده باشید.
خاموش کننده گروه آتش E
آتش‌سوزی‌های کلاس E از این نظر منحصربه‌فرد هستند که از تجهیزات الکتریکی نشات می‌گیرند. این کلاس های آتش می‌توانند بسیار خطرناک باشند. زیرا خاموش‌کننده‌های مبتنی بر آب جریان الکتریکی را هدایت و خطر شوک الکتریکی ایجاد می‌کنند. برای خاموش کردن موثر آتش‌سوزی کلاس E، مهم است که از یک خاموش‌کننده مخصوص آتش‌سوزی‌های الکتریکی استفاده کنید.
این خاموش‌کننده‌ها معمولا با علامت «E» برچسب‌گذاری می‌شوند که نشان می‌دهد برای استفاده در تجهیزات الکتریکی ایمن هستند. علاوه بر استفاده از نوع مناسب خاموش‌کننده، در صورت امکان، برق‌رسانی به تجهیزات را نیز قطع کنید. چرا که این کار به جلوگیری از شعله‌ور شدن مجدد آتش کمک می‌کند.
آتش گروه F یا K و خاموش کننده آن
آتش‌های کلاس F یا K از انواع کلاس های آتش هستند که در اثر سوختن روغن‌ها و چربی‌های پخت‌وپز ایجاد می‌شوند. این آتش‌سوزی‌ها خطرناک هستند، می‌توانند به سرعت گسترش پیدا کنند و خسارات زیادی به بار بیاورند. از این رو داشتن یک کپسول آتش‌نشانی کلاس F یا K در مکان‌هایی مانند رستوران یا آشپزخانه تجاری که پخت‌وپز انجام می‌شود، بسیار مهم است.
نکات ایمنی آتش‌سوزی در محل کار
محل کار یک منطقه مشترک است که در آن به دلیل وجود تجهیزات الکتریکی، مایعات قابل اشتعال و سایر مواد خطرناک، ممکن است آتش‌سوزی رخ دهد. به این ترتیب برای جلوگیری از وقوع آتش‌سوزی، پیروی از پروتکل‌ها و نکات ایمنی ضروری است.
برخی از نکات ایمنی آتش‌سوزی در محل کار عبارت‌اند از:
- بازرسی و نگهداری منظم کلیه تجهیزات برقی برای جلوگیری از هر گونه خطای الکتریکی که می‌تواند باعث آتش‌سوزی شود
- اطمینان از اینکه کلیه مایعات قابل اشتعال و سایر مواد خطرناک در ظروف مناسب و در مکان امن نگهداری می‌شوند
- داشتن یک فرایند برنامه‌ریزی شده برای اطفا حریق و اطمینان از آشنایی همه کارکنان با آن
- نصب سیستم اعلام حریق در سرتاسر محل کار و اطمینان از بازرسی و نگهداری منظم آن‌ها
بیشتر بخوانید: انواع کپسول آتش نشانی
نکات ایمنی مقابله با آتش‌سوزی در خانه
ایمنی در برابر کلاس های آتش یکی از مهم‌ترین جنبه‌های ایمنی تمامی خانه‌ها است. خطر شروع آتش‌سوزی در خانه همیشه وجود دارد و مهم است که اقداماتی برای به حداقل رساندن این خطر و آسیب‌های آن انجام دهید.
نکات ایمنی زیر می‌توانند به حفظ امنیت شما و عزیزانتان در برابر آتش‌سوزی در خانه کمک کنند:
- سیستم اعلام حریق و هشدار دود را در هر اتاق از خانه خود نصب کنید
- مطمئن شوید که سیم‌کشی خانه شما به‌روز و در شرایط مناسبی است
- مواد قابل اشتعال را از منابع حرارتی مانند اجاق گاز، بخاری و از این دست وسایل دور نگه دارید
- هرگز غذای در حال پخت را بدون مراقبت رها نکنید
- در مواقع آتش‌سوزی یک نقشه فرار داشته باشید و مطمئن شوید که افراد خانه از آن آگاه هستند
- یک کپسول آتش‌نشانی چندمنظوره در خانه خود نگه دارید و مطمئن شوید که همه می‌دانند چگونه از آن استفاده کنند
محصولات تدبیر برای اطفا گروه‌های آتش
شرکت تدبیر در زمینه ارائه محصولاتی برای اطفای حریق در کلاسهای مختلف فعالیت دارد و محصولات متنوعی را ارائه می‌دهد. محصولات این شرکت به دلیل کیفیت بالا و قابلیت استفاده آسان توسط تمامی افراد، در صنایع مختلف بسیار مشهور هستند. از جمله محصولات شرکت تدبیر برای اطفا کلاس های مختلف آتش عبارت‌اند از:
سیستم اطفا حریق آیروسل تدبیر
جدیدترین نسل آیروسل است که در آن نواقصی چون حرارت بالای گاز خروجی، رسوب و پسماند مواد آیروسل و آسیب به افراد حاضر در صحنه، به‌طور کامل رفع شده است.
کپسول آتش‌نشانی بیوورسال
به‌عنوان قوی‌ترین ماده اطفا حریق در دنیا شناخته شده است. مواد بیوورسال، با بهره‌گیری از تکنولوژی مدرن دنیا ساخته شده و علاوه بر قدرت بالای خاموش‌کنندگی، فاقد مواد سمی است و به انسان و محیط زیست آسیبی وارد نمی‌کند.
کپسول آتش‌نشانی پودر و گاز تدبیر
از محصولات باکیفیت گروه تولیدی تدبیر و متداول‌ترین نوع کپسول پودر و گاز، BC یا حاوی پودر بی‌کربنات پتاسیم است. با این حال گروه تولیدی تدبیر به تناسب نیاز مشتریان و مراکز خاص، با استفاده از تکنولوژی و توان تولیدی خود، خاموش‌کننده چندمنظوره ABC را نیز تولید و توزیع می‌کند.
کپسول آتش‌نشانی آب و گاز
از پرکاربردترین کپسول‌های اطفا حریق و حاوی آب و گاز نیتروژن است که گاز نیتروژن به‌عنوان عامل خارج کننده آب از داخل کپسول و بهبود عملکرد اطفا عمل می‌کند.
کپسول آتش‌نشانی Co2
همان کپسول گاز کربنیک و یکی از پرکاربردترین کپسول‌های خاموش‌کننده است. گاز کربنیک در آن غیرقابل اشتعال و بدون بو می‌باشد و همچنین رسانای الکتریسیته نیست و به همین دلیل برای اطفا آتش‌سوزی‌های ناشی از اتصال برق بسیار مناسب است.
خاموش‌کننده دستی تدبیر
کپسول آتش‌نشانی در ابعاد کوچک هستند که می‌توانید در هر مکان و زمانی از آن استفاده کنید.
ایمنی با خاموش کننده های تدبیر
آگاهی از کلاس های آتش و کپسول‌های اطفا حریق برای تمامی افراد ضروری است. به این دلیل که آتش‌سوزی می‌تواند در هر زمانی رخ دهد، به سرعت گسترش پیدا کند، جان افراد را به خطر بیندازد و به اموال آسیب برساند. از این رو مهم است که همیشه با در دسترس داشتن کپسول اطفا حریق مناسب برای شرایط اضطراری آتش‌سوزی آماده باشید تا ایمنی خود، کارکنان و اعضای خانواده را حفظ کنید.
گروه تولیدی صنعتی تدبیر با اخذ نمایندگی انحصاری و رسمی، اقلام و تجهیزات آتش‌نشانی به‌ویژه مواد اطفایی فوق مدرن بیوورسال از کشور آلمان را وارد کشور می‌کند. همچنین تولید انواع محصولات و خاموش‌کننده کلاس های آتش مختلف از جمله کپسول‌های بیوورسال، پودر و گاز، فوم، آب و گاز و سیستم اتوماتیک آیروسل از افتخارات ما است. پس برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید کپسول اطفا حریق مناسب با ما تماس بگیرید.
سوالات متداول انواع کلاس های آتش
آیا خاموش کننده‌ای برای اطفا تمام کلاس های آتش وجود دارد؟
بله، کپسول آتش نشانی بیوورسال قادر است آتش تمامی کلاس های آتش را مهار کند.
آیا خاموش کننده پودری برای اطفا آتش گروه E مناسب است؟
خیر، خاموش کننده پودری به تجهیزات الکتریکی آسیب می‌رساند و خاصیت خورندگی روی فلزات دارد.
