سیستم اطفا حریق سیلابی (Deluge Fire Suppression System) در صورت تشخیص آتش‌سوزی، مقدار زیادی ماده خاموش‌کننده که معمولاً آب یا فوم است را با سرعت بسیار بالا در محیط تخلیه می‌کند تا با قطع اکسیژن‌رسانی به شعله‌های آتش و یا حذف ضلع سوخت از مثلث آتش، به طور فعال حریق را مهار نماید. این سیستم دارای سیستم لوله‌کشی خشک بدون فشار و سری‌های آبپاش باز است. سیستم‌های سیلابی در محیط‌های پرخطر مانند نیروگاه‌ها و آشیانه‌های هواپیما کاربرد دارند. سیستم‌های سیلابی به طریق مختلفی فعال می‌شوند، از جمله هیدرولیکی، پنوماتیکی، الکتریکی و دستی. در ادامه، به شما خواهیم گفت که سیستم اطفا حریق سیلابی چیست، مزایای آن کدامند و چه کاربردهایی دارد.
سیستم اطفا حریق سیلابی چیست؟
سیستم اطفا حریق سیلابی در واقع یک سیستم اسپرینکلر با شبکه لوله‌کشی خشک است، به این معنی که هیچ آبی در داخل لوله‌ها جریان ندارد. در عوض، آب در پشت یک دریچه / شیر کنترل ذخیره می‌شود. به طور کلی، سیستم‌های اطفا حریق دیلوج معمولی از یک شیر یا دریچه کنترل، یک مخزن آب اختصاصی و سیستم تشخیص حریق تشکیل می‌شوند.
سیستم‌های اطفا حریق سیلابی مستقیماً به یک منبع آب اختصاصی وصل می‌شوند و هنگامی که سیستم فعال می‌شود، شیر دیلوج آب را به درون این سری‌های اسپرینکلر باز آزاد می‌کند.
این سیستم‌ها معمولاً در مناطق پرخطر که آتش ممکن است به سرعت گسترش یابد، استفاده می‌شوند. برخلاف سیستم‌های اسپرینکلر تر سنتی، سری‌های اسپرینکلر در سیستم سیلابی همیشه در موقعیت باز قرار دارند تا در صورت وقوع آتش‌سوزی، مقدار زیادی آب تخلیه شود. این نوع پیکربندی اجازه می‌دهد که آب از تمام سری‌ها به صورت همزمان جریان پیدا کند.
سیستم اطفا حریق سیلابی چگونه فعال می‌شود؟
سری‌های اسپرینکلر در یک سیستم سیلابی با همدیگر ترکیب می‌شوند و در صورت فعال‌سازی سیستم، آبپاش‌ها به یکباره فعال می‌شوند. دریچه دیلوج زمانی که توسط تجهیزات تشخیص گرما یا حرارت فعال می‌گردد، باز می‌شود. پس از فعال‌سازی سیستم، آب وارد شبکه لوله‌کشی شده و از سری آبپاش‌ها در محیط آزاد می‌شود.
از آنجایی که آب به طور فعال در لوله‌ها جریان ندارد و تمام سری‌های آبپاش در حالت باز هستند، به یک روش آزادسازی برای فعال کردن سیستم نیاز است. سیستم اطفا حریق سیلابی می‌تواند به چند روش مختلف فعال شود که عبارتند از:
- هیدرولیک
- پنوماتیک
- الکتریکی
- دستی
مکانیسم آزادسازی مواد خاموش‌کننده به نوع سیستم بستگی دارد که در بخش‌های بعدی توضیح خواهیم داد. سیستم‌های اطفا حریق سیلابی را همچنین می‌توان با استفاده از ترکیبی از این روش‌ها فعال کرد. با وجود این، شیر دیلوج تنها می‌تواند به شکل هیدرولیکی فعال شود.
شیر دیلوج چیست؟
بر اساس استاندارد NFPA 25، شیر دیلوج (دیلوج ولو) بدین صورت تعریف می‌شود: شیر کنترل تأمین آب که به واسطه فعال‌سازی سیستم تشخیص حریق خودکار که در همان منطقه نصب شده است، عمل تخلیه را انجام می‌دهد. هنگامی که شیر باز می‌شود، آب وارد شبکه لوله‌کشی شده و به طور همزمان، از طریق تمام اسپرینکلرها، در محیط تحت حفاظت آزاد می‌گردد.
شیرهای دیلوج معمولاً سیستم‌های با سری باز هستند که نوعی خط تشخیص‌دهنده برای آزادسازی آب در شبکه لوله‌کشی دارند تا بتوانند آب را برای سرکوب حریق به اسپرینکلرها برسانند.
انواع سیستم اطفا حریق سیلابی
انواع مختلفی از سیستم‌های اطفا حریق سیلابی وجود دارد. برخی انواع سیستم اطفا حریق دیلوج به صورت الکتریکی کار می‌کنند، به طوری که وقتی زنگ هشدار از طریق دتکتور، شستی اعلام حریق و… به صدا درمی‌آید، یک شیر برقی را فعال می‌کند که آب را آزاد کرده و به شیر دیلوج اجازه می‌دهد تا آب را به سمت سری‌های اسپرینکلر حرکت دهد.
نوع دیگر سیستم اطفا حریق سیلابی، سیستم‌های پنوماتیک هستند. این نوع سیستم از یک خط هوایی کوچک به عنوان مکانیسم تشخیص‌دهنده استفاده می‌کند. در صورت وقوع آتش‌سوزی، با تخلیه هوا فعال‌ساز پنوماتیکی موجود در شیر دیلوج اجازه می‌دهد که آب وارد لوله‌ها شده و از طریق آبپاش‌ها در محیط تخلیه شود.
به علاوه، باید اشاره کنیم که در سیستم‌های سیلابی می‌توان به جای آب از مواد خاموش‌کننده فوم نیز استفاده کرد. این مورد فقط بستگی به خطراتی دارد که قرار است در مقابل آن محافظت فراهم شود.
مزایای سیستم اطفا حریق دیلوج
سیستم‌های اطفا حریق سیلابی در مقایسه با سایر روش‌های اطفا حریق، مزایای قابل توجهی دارند. عملکرد و طراحی منحصربه‌فرد این سیستم‌ها باعث می‌شود که آن‌ها به ویژه در محیط‌های پرخطر که کنترل سریع آتش اهمیت بسیار زیادی دارد، مؤثر باشند.
سرکوب سریع آتش
سیستم‌های اطفا حریق سیلابی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که سریعاً به آتش واکنش نشان دهند و اطمینان حاصل می‌کنند که شعله‌ها به سرعت سرکوب شده و از گسترش بیشتر حریق جلوگیری می‌شود. با تخلیه یکباره مقدار زیادی آب یا فوم، سیستم‌های سیلابی سدی قدرتمند در برابر آتش ایجاد می‌کنند و خطرات جانی و مالی را به حداقل می‌رسانند.
اطفای حریق‌های پرحجم
مزیت اصلی سیستم سیلابی توانایی آزادسازی مقدار زیادی آب یا فوم در مدت زمانی کوتاه است. این امر به ویژه در شرایطی که با حریق مایعات یا گازهای قابل اشتعال مواجه هستیم، بسیار مهم است، زیرا برای کنترل مؤثر حریق به مقدار زیادی ماده اطفاگر نیاز داریم.
پوشش مناطق بزرگ
سیستم‌های Deluge می‌توانند مناطق وسیعی را پوشش دهند که آن‌ها را برای محافظت از تأسیسات بزرگ مناسب می‌سازد. تخلیه همزمان همه اسپرینکلرها دسترسی به هر قسمت از منطقه حفاظت‌شده را تضمین کرده و حفاظت جامع در برابر آتش را فراهم می‌کند.
انعطاف‌پذیری و سفارشی‌سازی
سیستم‌های سیلابی را می‌توان برای رفع نیازهای خاص در محیط‌های مختلف طراحی کرد. انتخاب عامل خاموش‌کننده، طراحی شبکه لوله‌کشی و محل اسپرینکلرها را می‌توان برای اطمینان از عملکرد بهینه سفارشی‌سازی کرد. این انعطاف‌پذیری به سیستم‌های سیلابی اجازه می‌دهد تا با انواع مختلف محیط‌های پرخطر سازگار باشند.
قابلیت اطمینان و افزونگی
سیستم‌های سیلابی به خاطر قابلیت اطمینان و افزونگی خود شناخته شده‌اند و تضمین می‌کنند که می‌توانند به طور مؤثر حتی در شرایط چالش‌برانگیز عملکرد مؤثری داشته باشند. استفاده از چندین دستگاه تشخیص‌دهنده و شیرهای کنترل خطر خرابی سیستم را به حداقل می‌رساند.
کاربرد سیستم‌های اطفا حریق سیلابی
سیستم‌های حفاظت از حریق سیلابی معمولاً در مناطق پرخطر استفاده می‌شوند، جایی که آتش می‌تواند به سرعت گسترش یابد. این مناطق عبارتند از:
- تأسیسات تولیدی
- پالایشگاه نفت
- کارخانه مواد شیمیایی
- تونل‌ها
- سازه‌های زیرزمینی
- آشیانه هواپیما
- فرودگاه
- و…
تأسیسات تولیدی
در تأسیسات تولیدی اغلب مواد قابل اشتعال وجود دارند که می‌توانند خطر آتش‌سوزی قابل توجهی داشته باشند. سیستم‌های سیلابی معمولاً در صنایعی مانند پتروشیمی، داروسازی و خودروسازی استفاده می‌شوند که خطرات آتش‌سوزی در آن‌ها زیاد است. توانایی تخلیه مقدار زیادی مواد خاموش‌کننده تضمین می‌کند که هر گونه آتش‌سوزی به سرعت خاموش می‌شود و احتمال آسیب و اختلال به حداقل می‌رسد.
پالایشگاه نفت و کارخانه مواد شیمیایی
مواد بسیار قابل اشتعالی در پالایشگاه‌های نفت و کارخانه‌های مواد شیمیایی وجود دارند و آن‌ها را مستعد آتش‌سوزی‌های شدید می‌کند. سیستم‌های سیلابی یکی از اجزای ضروری حفاظت در مقابل حریق در این تأسیسات هستند که اطفای سریع و مؤثر آتش را فراهم می‌کنند. توانایی آزادسازی حجم بالایی از کف یا آب، کنترل سریع آتش را تضمین می‌کند و از تشدید آن و پیامدهای فاجعه‌بار احتمالی جلوگیری می‌کند.
تونل‌ها و سازه‌های زیرزمینی
تونل‌ها و سازه‌های زیرزمینی به دلیل محدودیت مسیرهای فرار و پتانسیل گسترش سریع آتش، چالش‌های ایمنی حریق منحصربه‌فردی دارند. معمولاً در این محیط‌ها از سیستم‌های سیلابی برای اطفای سریع و مؤثر حریق استفاده می‌شود. این امر به نوبه خود، به کنترل سریع آتش‌سوزی و کاهش خطرات جانی و مالی کمک می‌کند.
آشیانه هواپیما و فرودگاه
آشیانه‌ها هواپیماهای با ارزشی را در خود جای می‌دهند و افراد زیادی در فرودگاه‌ها حاضر هستند و از همین رو، چنین محیط‌هایی الزامات ایمنی حریق سخت‌گیرانه‌ای دارند. توانایی سیستم‌های سیلابی برای رساندن مقدار زیادی مواد خاموش‌کننده به ناحیه‌ای که طعمه حریق شده است، به اطفای سریع و مؤثر آتش‌سوزی کمک می‌کند و احتمال آسیب را به حداقل می‌رساند.
نتیجه‌گیری: